Na meer dan twaalf jaar onderzoek zijn wetenschappers van Universiteit Hasselt en Ziekenhuis Oost-Limburg erin geslaagd om de mechanismen te doorgronden die aan de oorsprong liggen van zwangerschapsvergiftiging.
Volgens Sharona Vonck, die op het onderwerp doctoreerde, kan alles worden teruggevoerd tot een foute aanpassing van het bloedvatenstelsel bij de moeder in de eerste maanden, waardoor ze niet bestand is tegen de voor een zwangerschap normale vochttoename.
Zwangerschapsvergiftiging – één van de meest gevreesde complicaties van de zwangerschap – leidt tot hoge bloeddruk en abnormaal functioneren van nieren, lever en andere organen. De ziekte gaat vaak ook gepaard met een verminderde groei van de baby.
“Pre-eclampsie kan levensbedreigend zijn voor de moeder en is daarom een reden om de zwangerschap stop te zetten. Dat kan dan weer tot gevolg hebben dat de baby veel te vroeg geboren wordt en soms zelfs geen overlevingskansen heeft”, zegt UHasselt/ZOL-onderzoekster Sharona Vonck.
Over de oorzaak van zwangerschapsvergiftiging bestaan veel theorieën. Onderzoekers van UHasselt en ZOL voeren – onder leiding van prof. Dr. Wilfried Gyselaers – al meer dan twaalf jaar onderzoek naar de mechanismen die aan de oorsprong liggen van de ziekte.
“De hormonen van de moederkoek zorgen voor de juiste veranderingen van het hart- en vaatstelsel bij de moeder, nodig om de baby van voldoende voeding te voorzien. Maar als die moederkoek verkeerde signalen uitstuurt of als het lichaam van de moeder die signalen verkeerd begrijpt, past het bloedvatenstelsel zich verkeerd aan.”
Het onderzoeksteam wist al te achterhalen dat de foute aanpassing van de bloedvaten bij vrouwen met pre-eclampsie een ander patroon vertoont dan die bij vrouwen met enkel een hoge bloeddruk of verminderde groei van de baby.
Te hoge vochtbelasting
In het kader van de huidige studie voerden onderzoekers bij meer dan 1.000 zwangere vrouwen vroeg in de zwangerschap metingen uit van het hart- en vaatstelsel. Na de bevalling werden die metingen vergeleken met de gezondheidstoestand van moeder en kind. Uit de resultaten blijkt dat alles kan worden teruggevoerd tot een foute aanpassing van het bloedvatenstelsel bij de moeder.
Sharona Vonck: “Elke vrouw maakt tijdens de zwangerschap gemiddeld drie liter extra lichaamsvocht aan. Dat vocht bevindt zich hoofdzakelijk in de bloedbaan en belast het hart en vaatstelsel. Bij sommige vrouwen heb je al vroeg in de zwangerschap foute aanpassingen van de bloedvaten, waardoor die vochtbelasting te hoog wordt. Het hart, de slagaders of de aders zullen daardoor steeds abnormaler functioneren, wat op den duur leidt tot hoge bloeddruk of tot een verminderde groei van de baby.”
Opsporen in vroeg stadium
Professor Wilfried Gyselaers: “De symptomen van pre-eclampsie treden op in een gevorderd stadium van de zwangerschap, terwijl de oorzaak ervan in de eerste maanden ontstaat. Ons onderzoek toont aan dat die foute werking van de bloedcirculatie bij de moeder al in een vroeg stadium van de zwangerschap op te sporen is. Dat is natuurlijk erg nuttig voor de voorspelling en preventie van pre-eclampsie.”
