De achteruitgang van de biodiversiteit en de opwarming van het klimaat zijn twee belangrijke uitdagingen waar de mensheid voor staat. Nieuw onderzoek van UAntwerpen toont aan dat we beide tegelijk kunnen aanpakken in het tropisch regenwoud.
Met die boodschap keerde een team van Belgische wetenschappers terug uit het regenwoud van DR Congo. Hoofdonderzoeker Frederik Van de Perre: “Tropische regenwouden bieden niet alleen onderdak aan veel verschillende soorten dieren en planten, ze nemen ook koolstofdioxide op, een belangrijk broeikasgas. Oude, onverstoorde bossen hebben het meeste koolstof opgeslagen in hun bomen, voor jonge bossen ligt dit lager.”
Als bossen met de hoogste biodiversiteit ook het meeste koolstof zouden opslaan, kwam dit meteen beide functies ten goede. “We wisten al wel dat bossen met meer boomsoorten ook meer koolstof bevatten, maar ‘biodiversiteit’ is meer dan alleen bomen. Het verband tussen de diversiteit van andere planten- en diergroepen en koolstofopslag, bleef tot op vandaag een blinde vlek voor de wetenschap,” zegt Frederik. “Daarom verzamelden we in onze nieuwe studie niet alleen informatie over de aanwezige bomen, maar ook over paddenstoelen, korstmossen, slijmzwammen, vliegen, mieren, vogels en kleine zoogdieren.”
Jong en oud zijn belangrijk
De resultaten tonen dat wat geldt voor bomen (hoe meer soorten, hoe meer koolstof), niet altijd geldt voor alle andere soortengroepen. Bovendien komen er vaak andere soorten voor in bossen met lage koolstofopslag. Dat betekent dus dat zowel bossen met hoge als met lage koolstofopslag belangrijk zijn voor het behoud van biodiversiteit. Frederik: “Enkel als we zowel oude als jonge bossen beschermen, beschermen we de volledige diversiteit van planten en dieren in het bos.”
De studie, gepubliceerd in het vaktijdschrift Science Advances, geeft ook aan hoe internationale doelstellingen voor het behoud van biodiversiteit (de Aichi doelstellingen) en de strijd tegen klimaatopwarming (het klimaatakkoord van Parijs) tegelijk gerealiseerd kunnen worden. “Als we jonge bossen beschermen, geven we ze de kans om op termijn meer koolstof op te slaan. En als we nieuwe bossen creëren, zorgen we ervoor dat soortengroepen die zich thuis voelen in jong bos altijd voldoende habitat zullen vinden.”
Red het Congolese woud
Voorts kan men het onderzoek ook beschouwen als een oproep voor meer aandacht voor het Congolese regenwoud. Het regenwoud van het Congo-bekken is ‘s werelds grootste aaneengesloten regenwoud, na het Amazonewoud. Hoewel de ontbossing beperkt is in vergelijking met het Amazonewoud of Zuidoost-Azië, lijkt de ontbossingsgolf voor palmolie en rubber zich nu te verplaatsen naar Centraal-Afrika. Een realistisch plan voor de bescherming van bossen en hun diversiteit in de DR Congo dringt zich dus op. “Regenwouden zijn belangrijke factoren in de strijd tegen de klimaatopwarming: de bescherming van hun biodiversiteit en koolstofopslag belangt ons allen aan.”
