Wetenschappers aan het VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie hebben belangrijke stappen gezet in de ontwikkeling van een immuuntherapie tegen kanker. Ze ontwikkelden een behandeling bij muizen die een deel van de kankercellen vernietigt, en daarnaast het immuunsysteem aanwakkert om de hardnekkige overlevers aan te vallen. Bovendien zou de behandeling bescherming bieden tegen de ontwikkeling van uitzaaiingen op andere plekken in het lichaam. Hun bevindingen zijn gepubliceerd in het gerenommeerde vakblad Nature Communications.
Chemo- en radiotherapie is effectief om tumoren te verkleinen, maar treft daarbij helaas ook gezonde cellen. Het menselijk immuunsysteem is eigenlijk een nauwkeuriger wapen: het is zeer goed in staat om specifieke kwaadaardige cellen te herkennen en elimineren. Maar dat is buiten de kankercellen gerekend, die het immuunsysteem met allerlei strategieën verblinden. Wetenschappers zoeken daarom al jaren naar manieren om het immuunsysteem te stimuleren om specifieke kankercellen beter te herkennen. Die zogeheten immunotherapieën zitten in de lift, maar vergen nog veel verbeterwerk.
Een voorbeeld voor het immuunsysteem
Het team van Prof. Xavier Saelens (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie) doet dit op een inventieve manier, door een bepaald type celdood, necroptosis genoemd, uit te lokken in kankercellen. Eerder VIB-onderzoek toonde al aan dat wanneer cellen op necroptotische wijze sterven, het immuunsysteem wordt geactiveerd.
Doctoraatsstudent Lien Van Hoecke (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie): “Dit fenomeen wordt ook wel immunogene celdood genoemd: de dode cellen worden een voorbeeld voor het immuunsysteem, dat nu weet welke cellen het moet zoeken en aanvallen.”
Tweeledig effect
Bouwend op die kennis ging het team op zoek naar een manier om necroptosis in kankercellen uit te lokken, en zo het immuunsysteem te ‘leren’ hoe het kanker kan aanvallen. De onderzoekers vielen daarbij terug op MLKL, een eiwit dat een cruciale rol speelt in necroptosis.
Lien Van Hoecke (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie): “We ontwikkelden een immuuntherapie die ervoor zorgt dat kankercellen MLKL aanmaken. Daardoor sterft een deel van de kankercellen af. Die dode cellen activeren vervolgens het immuunsysteem. Dat valt de overblijvende tumorcellen aan, die de initiële behandeling overleefden.”
Prof. Xavier Saelens (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie): “Onze behandeling remt bij muizen niet enkel de primaire tumorgroei af, maar biedt ook bescherming tegen niet-behandelde tumoren en uitzaaiingen. Het immuunsysteem herkent immers ook kankercellen op andere plekken in het lichaam, als gevolg van de confrontatie met de gedode cellen in de behandelde tumor. De resultaten in onze studie openen heel wat perspectieven voor toepassing van de therapie bij de mens.”
bron: VIB
