Eendenkroos kan mest filteren en omzetten naar veevoeder. Dat kan de ecologische voetafdruk van de vleesproductie verbeteren.
De huidige vleesproductie heeft een zware impact op het milieu. Voor diervoeder moet immers eiwit geïmporteerd worden, en dieren produceren een hoeveelheid mest die niet zomaar weg te werken is.
Eendenkroos, een drijvend plantje dat in vijvers, beekjes en grachten leeft, haalt voedingsstoffen zoals stikstof en fosfor uit het water. Die stoffen zet het plantje om naar eiwitten, die op hun beurt in veevoeder gebruikt kunnen worden. Zo wordt afval weer omgezet naar veevoeder.
Mestoverschotfilteren…
Onderzoeker Reindert Devlamynck (faculteit Bio-ingenieurswetenschappen) legt uit: “Heel wat afvalstromen uit de landbouw bevatten stikstof en fosfor, bijvoorbeeld de restwaters van viskwekerijen of mest van varkens en andere landbouwdieren.
In Vlaanderen wordt nog steeds te veel mest geproduceerd om er de aanwezige velden mee te bemesten. Omdat ook de landbouwgrond beperkt is, zochten we naar een manier om die grote hoeveelheid mest op een andere manier toe te dienen.
Eendenkroos is een zeer efficiënte filter. Het kan per hectare 1.500 kg stikstof verwijderen. Ter vergelijking: een landbouwer mag volgens de wet maar 170 kg stikstof per hectare toedienen op een veld.
Door ons mestoverschot te filteren met eendenkroos, is er 9 keer minder oppervlakte nodig voor dezelfde hoeveelheid mest in Vlaanderen.”
…en weer omzetten naar veevoeder
Om te groeien, haalt eendenkroos stikstof en fosfor uit het water. Die voedingsstoffen worden in de plant omgezet tot eiwitten die noodzakelijk zijn in voeders. Eendenkroos bevat een hoog eiwitgehalte met een gunstige aminozuursamenstelling. Dat vertaalt zich in een eiwitproductie die hoger kan liggen dan die van in Brazilië gekweekte soja.
Milieu-impact van diervoeder
Dit onderzoeksproject, waarvan prof. Erik Meers (Universiteit Gent) promotor is, is een van de oplossingen die Europa ontwikkelt om zelf eiwit te produceren. Een groot deel van het eiwit in veevoeder wordt momenteel immers nog geïmporteerd, met een aanzienlijke milieu-impact als gevolg.
Reindert Devlamynck: “Een standaardrantsoen voor een varken bestaat uit energiegewassen zoals tarwe, maïs en gerst, en eiwitbronnen zoals soja-, koolzaad-, en zonnebloemschroot. Vooral de eiwitbronnen hebben een enorme impact op het milieu: bijna 80% ervan wordt door Europa geïmporteerd, voornamelijk uit Zuid- en Noord-Amerika. Steeds meer mensen eten vlees, dus er moet ook steeds meer eiwit geproduceerd worden.”
Op dit moment wordt de vraag naar eiwit ingevuld door steeds meersojabonen te importeren. Dat zorgt ervoor dat regenwouden gekapt worden omplaats te maken voor sojaboonvelden, wat de biodiversiteit aanzienlijk doetdalen. Het transport van soja zorgt voor een stijging van de CO2-uitstoot,wat bijdraagt aan de klimaatopwarming.
Soepje van eendenkroos?
We kunnen zelf ook milieuvriendelijker leven door minder eiwit uit dierlijke producten te halen. En ook daar is eendenkroos volgens de wetenschappers een mogelijk alternatief. Wie weet krijgen we binnenkort soepjes, burgers of slaatjes van eendenkroos op ons bord?
Van theorie naar praktijk
De vertaling van het onderzoek naar de praktijk gebeurt in nauwe samenwerking tussen de Universiteit Gent, het INAGRO landbouw praktijkcentrum en betrokken varkenshouders. Hierbij is er een kleine pilootinstallatie gebouwd bij IVACO, het landbouwbedrijf van de familie Tolpe. Deze samenwerking ‘smaakt’ naar meer, waarbij je ongetwijfeld in komende jaren meer zult vernemen over deze duurzame transitie.
Het onderzoek rond eendenkroos werd uitgevoerd in het kader van de Blauwe Keten.
De Blauwe Keten is een project binnen het Interreg V-programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdende samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
