Fibrose is de verharding en verlittekening van de lever en wordt onder meer veroorzaakt door overmatig alcoholgebruik, obesitas of virale infecties zoals hepatitis C. Wanneer dit niet tijdig wordt ontdekt, kan dit leiden tot levercirrose of -kanker. Tot nu toe is de voornaamste methode om leverfibrose vast te stellen een dure en pijnlijke leverbiopsie. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel en het UZ Brussel zijn er nu in geslaagd om verschillende merkers in het bloed te identificeren die het mogelijk maakt om fibrose te detecteren via een klassiek bloedonderzoek bij de huisarts. Deze ontdekking is een belangrijke stap in de strijd tegen leverziektes.
Uit verschillende tests met 205 proefpersonen met chronische leverziekten in het Universitair Ziekenhuis in Jette stelden onderzoekers Joeri Lambrecht en Prof. Leo van Grunsven vast dat patiënten met leverfibrose hogere waardes van het zogenaamde Platelet Derived Growth Factor Receptor beta (PDGFRβ) in hun bloed hadden dan deelnemers zonder leververlittekening. Bovendien steeg die waarde naarmate de fibrose verder gevorderd was. Deze parameter combineerden de onderzoekers met 2 andere veel gebruikte klinische bloedparameters bij vermoeden van een leveraandoening: albumine (eiwitmolecules aanwezigheid in het bloedplasma) en bloedplaatjes.
Zo komen ze tot de PRTA-score, een nieuw diagnose-algoritme waarmee kan bepaald worden of een patiënt leidt aan leverfibrose, alsook het stadium van de aandoening. De PRTA-score onderscheidt zich voornamelijk van andere niet-invasieve manieren door zijn gevoeligheid om ook de vroege stadia van leververlittekening vast te stellen. Doordat er enkel een bloedafname nodig is, is deze diagnosetechniek ook pijnloos en aanzienlijk goedkoper dan biopsies waarbij stukje van de lever meestal operatief moet verwijderd worden tijdens een ingreep in het ziekenhuis.
VUB-doctoraatsonderzoeker Joeri Lambrecht die deze score ontwikkelde licht toe: “Het belangrijkste voordeel van deze techniek is dat die de drempel verlaagt: in de toekomst zouden patiënten niet meer meer naar het ziekenhuis moeten gaan voor het ondergaan van een biopsie, maar kunnen ze gewoon bloed laten nemen door hun huisarts zoals ze dat gewoon zijn om bijvoorbeeld hun cholesterol te bepalen. Hierdoor kunnen we ook veel meer mensen gaan screenen waarvan we vermoeden dat zij een groot risico lopen op leverfibrose en latere levercirrose. Zo kunnen we de aandoening in een veel vroeger stadium ontdekken, wat een veel grotere kans op genezing geeft. Soms kan een aangepaste levensstijl al voldoende zijn. Dat de test ook een stuk goedkoper is dan een biopsie is zowel voor de patiënt als voor onze gezondheidszorg mooi meegenomen. We hopen uiteraard dat die breed zal toegepast worden en we zo mensenlevens kunnen redden”.
Dit onderzoek werd gepubliceerd in het toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift EbioMedicine: A PDGFRbeta-based score predicts significant liver fibrosis in patients with chronic alcohol abuse, NAFLD and viral liver disease. Lambrecht, J., Verhulst, S., Mannaerts, I., Sowa, J.P., Best, J., Canbay, A., Reynaert, H., and van Grunsven, L.A. (2019). https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2019.04.036
