Met etherische tijmolie en maïszetmeel hebben onderzoekers uit Brazilië en de Verenigde Staten een goedkoop, biologisch afbreekbaar larvicide ontwikkeld tegen de Aedes aegypti. Deze mug verspreidt onder meer zika, dengue, chikungunya en gele koorts.
De Aedes aegypti legt eieren op vochtige oppervlakken en in stilstaand water. Broedplaatsen vind je vaak in en rond huizen, bijvoorbeeld oude banden, onbedekte watertanks en bloempotten.
De eieren die de mug daarin legt, kunnen hun levensvatbaarheid meer dan een jaar behouden, zelfs wanneer het water verdampt. Wanneer ze weer in contact komen met water, komen ze snel uit en worden ze larven. Na twee weken worden ze volwassen muggen.
Thymol
Om de verspreiding van de muggen te beperken is het van strategisch belang ze in het larvenstadium te bestrijden, wanneer ze kwetsbaarder zijn en nog geen ziekten overdragen.
Onderzoekers ontwikkelden daarom een natuurlijk larvicide op basis van etherische olie. De olie wordt uit tijm verkregen en bevat thymol, een organische verbinding die op grote schaal wordt gebruikt als farmaceutisch en therapeutisch middel.
Het gebruik van etherische oliën als natuurlijk larvicide is niet nieuw, maar ze zijn vaak slechts beperkt toepasbaar omdat het slecht oplosbare stoffen zijn, ze gemakkelijk degraderen en vervluchtigen wanneer ze vrij in het milieu worden aangebracht.
Microcapsules
In een studie, die in Industrial Crops & Products is gepubliceerd, leggen de onderzoekers uit dat ze een manier hebben gevonden om deze beperkingen te overwinnen via de techniek van micro-inkapseling. Met maïszetmeel, een overvloedige, goedkope en biologisch afbreekbare grondstof, ontwikkelden ze microcapsules die de etherische tijmolie kunnen vrijgeven in het water.
Ze slaagden erin de microcapsules zo te manipuleren dat die de afgifte van de olie moduleren. Zolang ze zich in een droge omgeving bevinden, blijven de microcapsules inert en blijft de tijmolie ingekapseld. Zodra ze worden blootgesteld aan water, beginnen ze op te zwellen en komt het larvicide vrij.
Vijf regencycli
Na drie dagen, wanneer de eieren uitkomen en het larvenstadium begint, geeft de capsule de thymol af in het water. “Door dit te doen konden we een capsule verkrijgen die zich gedraagt als de eieren die door de Aedes aegypti-mug zijn gelegd”, zegt een van de auteurs, Ana Silva Prata, chemisch ingenieur aan de faculteit voor voedseltechniek van de Universiteit van Campinas (Brazilië).
“Bij hun eerste contact met water geeft de capsule slechts 20 procent van de tijmolie af”, legt ze uit. “Bij het testen, door het materiaal te laten drogen en vervolgens opnieuw te bevochtigen, ontdekten we dat de deeltjes het larvicide nog steeds normaal konden afgeven.” Dit betekent dat de microcapsules ongeveer vijf regencycli kunnen blijven werken en telkens een vijfde van hun inhoud vrijgeven.
7 euro per kilogram
De publieke sector zou de microcapsules kunnen produceren en ze ter beschikking stellen van de mensen, zodat die ze kunnen uitgieten waar regenwater zich ophoopt.
“Het zou ongeveer 30 real (ongeveer 7 euro) kosten om een kilo van deze capsules te produceren”, zegt Prata. “We zijn in gesprek met de privésector om te zien of die ze kan produceren en distribueren.”
Jamille Dombrowski, een parasitoloog aan het Instituut voor Biomedische Wetenschappen aan de Universiteit van São Paulo, die niet betrokken was bij het onderzoek, zegt dat de bevindingen om verschillende redenen speciale aandacht van de overheid verdienen.
Fantastisch
“Gezien het feit dat Brazilië geconfronteerd wordt met een zware crisis van door muggen overgebrachte ziekten, is de ontwikkeling van een capsule die de muggenlarven van de Aedes aegypti elimineert met behulp van een overvloedige, goedkope en toch biologisch afbreekbare grondstof zoals maïszetmeel fantastisch.”
“Een ander belangrijk element is het gebruik van etherische tijmolie als larvicide: dat is een volledig biologisch afbreekbaar materiaal dat gemakkelijk verkrijgbaar is en geen enkel risico voor de menselijke gezondheid oplevert.”
Auteur: Rodrigo de Oliveira Andrade
