Een nieuwe bloedtest voor zika kan het virus binnen een paar uur detecteren. De test wordt geïntroduceerd in Brazilië, waar enkele jaren geleden een grote uitbraak was.
Braziliaanse wetenschappers ontwikkelden de test na de zika-uitbraak in 2015 die een hoog aantal gevallen van microcefalie veroorzaakte, een aandoening waarbij kinderen geboren worden met een abnormaal klein hoofd. Er werden dat jaar bijna 3800 gevallen van microcefalie geregistreerd bij baby’s in Brazilië. In de voorgaande jaren waren dat er gemiddeld 200.
De nieuwe test kan het virus bij patiënten detecteren binnen vier uur. Bij de huidige beschikbare methoden duurt dat vijftien tot dertig dagen. De methode werkt ook bij mensen die eerder besmet raakten met dengue, gele koorts en chikungunya. Omdat de Aedes aegypti de belangrijkste veroorzaker is van al deze ziekten, is het bij laboratoriumtesten vaak moeilijk het onderscheid te maken. De immuunreactie van het lichaam op zika- en denguevirussen lijken zo sterk op elkaar, dat het tot nu toe zeer moeilijk was om een zika-infectie van een historische dengue-infectie te onderscheiden.
10 dollar
Volgens viroloog Edison Luiz Durigon van het Instituut voor Biomedische Wetenschappen van de Universiteit van São Paulo, de leider van het team dat de test ontwikkelde, is die “tussen 92 en 100 procent accuraat.”
“We hebben reagentia ontwikkeld met een hoge precisie, die niet op andere ziekten reageren. De serologische tests die al bestonden zijn ontwikkeld door multinationals en zijn getest in gebieden waar dengue niet endemisch is, daardoor waren ze minder betrouwbaar”, zegt hij.
Het onderzoek naar de nieuwe test kreeg 300.000 dollar van de Fundação de Amparo à Pesquisa do Estado de São Paulo (Fapesp), een openbaar instituut dat als doel heeft wetenschap te ondersteunen.
Klinische testen werden gedaan bij 3500 vrouwen, met name uit gebieden waar zika endemisch is. De testkit is goedgekeurd door de Braziliaanse Gezondheidsautoriteit (Anvisa) en wordt geproduceerd door het plaatselijke bedrijf AdvaGen Biotech in Itu. Een test gaat niet meer dan 10 dollar kosten, volgens Durigon.
Prenatale testen
Het ontwikkelingsproces heeft twee jaar geduurd, tot de goedkeuring van Anvisa. We wilden een goedkope test ontwikkelen die door de meeste laboratoria gebruikt kan worden”, benadrukt Durigon.
De test werkt met een bloedmonster en de bekende techniek Elisa (enzyme-linked immunosorbent assay).
De endemische gebieden krijgen prioriteit bij de verspreiding van de testen, vooral in het noordoosten van het land, daar waar zich de meeste infecties voordoen. Er komt een aanbesteding voor de distributie van de test in de reguliere zorg. De wetenschappers willen ook dat de test routinematig gebruikt gaat worden bij de prenatale testen bij zwangere vrouwen.
Baby’s die zijn blootgesteld aan zika kunnen niet alleen microcefalie ontwikkelen, maar ook hersenbeschadigingen die in eerste instantie niet te zien zijn en die cognitieve handicaps kunnen veroorzaken.
“Daarom moet tijdens de zwangerschap gecontroleerd worden op blootstelling aan zika, ook als er geen symptomen zijn”, zegt Durigon.
Colombia en Mexico
De autoriteiten in Colombia en Mexico hebben al contact gelegd met de Braziliaanse onderzoekers. Ook zij overwegen de test te introduceren. “Voor ons is dit een belangrijke mijlpaal”, zegt Durigon. “Het is voor het eerst dat een van onze testen een groot bereik heeft buiten de academische wereld. We kunnen hiermee gevallen van microcefalie of cognitieve handicaps voorkomen.”
Valtencir Zucolotto, verbonden aan de Nanomedicijnen en Nanotoxicologie Groep van het Instituut voor Fysica in São Carlos, zegt dat dergelijke tests helpen bij de diagnose van infectieziekten in bredere zin en dat de kans op succesvolle behandeling erdoor toeneemt.
“Met snelle testen zoals deze is er simpel en snel een uitslag, zonder dat analytische apparatuur en hooggekwalificeerd personeel nodig is”, zegt hij.
Zucolotto en zijn team werken ook aan een biosensor die de aanwezigheid van genetisch materiaal of antilichamen tegen zika of dengue kunnen aantonen in het bloed. Dit gebeurt met een elektrochemische biosensor die genetisch materiaal identificeert met elektroden of verwisselbare chips. De technologie wordt momenteel nog getest in het laboratorium.
Durigon en een team van het Butantan Instituut in São Paulo zijn inmiddels begonnen met de ontwikkeling van een inactief vaccin voor zika dat veilig moet zijn voor zwangere vrouwen. Het biologische onderzoekscentrum voorziet de Braziliaanse gezondheidszorg van 90 procent van de tegengiffen en 65 procent van alle vaccins die in het land gedistribueerd worden.
Bron: Scidev.net
Auteur: Fabíola Ortiz
