De 21-jarige student hoger beroepsonderwijs verpleegkunde (vergelijkbaar met de bacheloropleiding van een hogeschool in België) Teun Toebes uit Best (bij Eindhoven) is winnaar geworden van de Arno’s GoudenClownsneusprijs 2020 van de Stichting miMakkus, het opleidingsinstituut voor zorgprofessionals in Nederland. Het is een landelijke stimuleringsprijs die elk jaar wordt toegekend aan een persoon of organisatie met een bijzonder project voor een glimlach in de zorg voor mensen met een (diepe) dementie of mensen met ernstige verstandelijke beperkingen.
De jury oordeelde als volgt over de jonge prijswinnaar: “Teun Toebes ontwikkelt met prachtige creatieve en humoristische ideeën projecten om de mens met dementie geluksmomenten en een glimlach te bezorgen. Van deze activiteiten maakt hij weer inspirerende filmpjes.” En: “Teun Toebes laat op originele manier de veelzijdigheid van de medemens en de zorg zien. Mensen enthousiasmeren met beelden die ontroeren en blij maken. Geluksmomenten creëren voor mensen met dementie. Daar is hij de man voor.”
Winnaar uit 61 nominaties
Er kwamen bij de jury 61 nominaties binnen voor 25 boeiende en interessante ideeën en projecten van zowel groepen als individuen. “Het is indrukwekkend te zien hoezeer vaak buiten het gezichtsveld van de media, met minimaal budget, zoveel bijzondere en creatieve mensen zich inzetten voor de mens met (diepe) dementie of meervoudige verstandelijke stoornissen”, aldus de Stichting Arno’s GoudenClownsneusprijs.
‘Silent disco’ en ‘Pauzemobiel’
Teun Toebes is de oudste uit een gezin van vier kinderen. Hij is bezig met het afstuderen voor hbo-verpleegkunde. Tijdens een verplichte stage kwam Teun voor de eerste keer in contact met mensen met dementie. Hij besloot zichzelf op eigentijdse wijze in te zetten voor de zorg en een samenleving waarin mensen met dementie geprikkeld blijven in het leven.
Een van zijn projecten is het in bruikleen geven van de ‘silent disco.’ Met een ‘silent disco’ dragen mensen een koptelefoon, worden daardoor afgesloten van externe geluidsprikkels en ligt de focus op de muziek. Muziek die op de persoon kan worden afgestemd “en herkenning stimuleert beleving”, aldus Teun. Hij wil door het stimuleren van het gebruik van de ‘silent disco’ een signaal afgeven dat welzijn voor iedereen toegankelijk hoort te zijn “omdat zinvolle dagbesteding belangrijk is”, zegt hij eraan toevoegend: “Naarmate het proces van dementie vordert neemt de eigen regie af. Hierdoor verliezen zij het zeggenschap over de besteding van geld. Een stuk verloren regie. Iedereen moet kunnen deelnemen aan activiteiten. Mensen kunnen ontzettend veel wél.”
Een andere activiteit van Teun is bewoners van een verpleeghuis trakteren op een dagje-uit met de ‘Pauzemobiel”, een verbouwde rolstoelauto. Hij neemt de mensen met dementie mee naar een omgeving die veel voor hen betekent en geeft ze – natuurlijk samen met familie – letterlijk even een pauze door samen stil te staan bij de herinneringen. Teun: “De Pauzemobiel is voor de mensen een feestje om mee te rijden. Mensen komen in gezelschap buiten de muren van het verpleeghuis. ”De inrichting van de auto is vernieuwd en het interieur in rustige kleuren ademt de sfeer van een gezellige huiskamerauto. Teun: “Rustige kleuren die niet teveel voor prikkels zorgen.” De auto is voorzien van een geurmachine en geluidsinstallatie, waarmee de beleving gestimuleerd kan worden. Via een digitaal fotolijstje kan de beleving al worden geactiveerd met beelden uit het verleden. In de auto ligt ook een tas met verpleegkundige instrumenten.
Brabander van het Jaar 2019
Teun Toebes won in 2018 en 2019 al meer awards. In augustus vorig jaar werd hij door de Nederlandse minister-president Mark Rutte uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek. Daar vertelde Teun over zijn activiteiten voor dementerende ouderen. De premier was danig onder de indruk en liet op Instagam weten: “De passie en liefde waarmee jij over de zorg over ouderen vertelt, is hartverwarmend. Jij laat zien dat je ouderen met dementie met weinig middelen gratis geluksmomenten kunt bezorgen. Het idee van de ‘silent disco’s’ in verpleeghuizen is bijvoorbeeld even eenvoudig als briljant. Je moet er maar op komen!
Teun, je bent een voorbeeld voor anderen en ik wens je veel mooie momenten toe met je stichting sTeun en toeverlaat.”
De Commissaris van de Koning van de provincie Noord-Brabant riep Teun Toebes in 2019 uit tot Brabander van het Jaar.
Teun is de oprichter en de ambassadeur van de ‘Stichting sTeun en toeverlaat.’ Daarnaast schrijft de ‘krullenbol’ voor Denkbeeld, het vakblad voor dementie. Toebes treedt in de media op en wordt door velen gezien als een inspirerend gezicht van de dementiezorg.
De activiteiten van Teun zijn te (onder)steunen door met een maandelijkse bijdrage Vriend te worden. Teun is te volgen op zijn internetsite www.s-teun.nl
De prijsuitreiking aan Teun vindt plaats maandag 21 september om 15.00 uur in de grote zaal van Theater De Lievekamp in Oss (NB). Teun ontvangt een geldbedrag van € 750,- en een symbolische gouden clownsneus.
