Uit onderzoek van de universiteit van Kent, RISE Ltd – het onderzoekscentrum voor interactieve media, slimme systemen en nieuwe technologieën en de universiteit van Cyprus blijkt dat virtual reality-technologie (VR) een flinke hulp kan zijn om op een verantwoorde manier vanop afstand gezondheidsafspraken te maken voor mensen met eetstoornissen, bijvoorbeeld door zogenaamde VR exposure-therapie (VRET).
Deze studie toont aan hoe waardevol psychotherapie vanop afstand kan zijn, met name Multi-User Virtual Reality (MUVR), voor mensen die problemen hebben met hun uiterlijk en lichaamsgewicht.
Voor de studie, die gepubliceerd is in Human-Computer Interaction Journal, kregen de deelnemers en therapeuten een VR-bril en werden ze via het VR-systeem aan elkaar voorgesteld. De deelnemer maakte een virtuele avatar die overeenkwam met zijn uiterlijk (vorm en omvang van het lichaam, huidkleur, haarkleur en kapsel). Vervolgens werden de deelnemer en de therapeut ‘geteleporteerd’ naar twee virtuele omgevingen waar ze verschillende gesprekken voerden, als aanloop naar de Mirror Exposure.
Mirror Exposure betekent dat je in een spiegel de confrontatie aangaat met je uiterlijk. In de MUVR komt de deelnemer tegenover de virtuele avatar te staan die hij heeft gemaakt en die overeenkomt met het beeld dat hij heeft van zijn lichaam. In deze fase konden de deelnemers hun lichaamsvormen opnieuw aanpassen met virtuele schuifknoppen, ze anders kleden en hun huidskleur, haarkleur en kapsel veranderen. Daarna werden de kledingstukken beetje bij beetje weggehaald tot de avatar van de deelnemer in zijn virtuele ondergoed stond.
Vervolgens werd de deelnemers gevraagd elk deel van hun lichaam te bestuderen en aan te passen. Terwijl ze dat deden, moesten ze tegen de therapeut hun gevoelens, gedachten en bezorgdheden beschrijven. Zo werkt virtual exposure-therapie, via de zelfgemaakte avatar wordt de patiënt blootgesteld aan zijn uiterlijk.
De studie stelde vast dat de avatar van de therapeut van vitaal belang was voor de deelnemer. De op een tekenfilmfiguur lijkende avatar zorgde ervoor dat de deelnemers opener waren, wanneer de avatar van de therapeut er als een mens uitzag, riep die het gevoel op dat men negatief beoordeeld werd. Tijdens interviews na de VR-sessies vertelden de deelnemers dat ze niet bang waren om beoordeeld te worden en zo voluit durfden te gaan voor de doelstellingen van de sessie.
Dr. Jim Ang, hoofddocent Multimedia/Digitale Systemen en coördinator van de studie zei: ‘Virtual reality heeft een enorm potentieel. We kunnen het gebruiken om gezondheidsproblemen van patiënten aan te pakken, vanop afstand en zonder dat patiënten het gevoel krijgen dat ze beoordeeld worden. En op die manier zouden we VR in de volledige gezondheidssector kunnen inzetten. Als VR de angst om beoordeeld te worden wegneemt, waar mensen toch soms bang voor zijn voordat ze medische hulp inroepen, kan VR mensen de moed geven om toch de stap te zetten, medisch advies in te winnen en zich te laten helpen. Als er geen fysiek contact nodig is tussen patiënt en arts zijn de mogelijkheden om VR te gebruiken voor medische afspraken enorm. De techniek is beschikbaar en zeker in tijden van pandemie moet hij overwogen worden.’
Dr. Maria Matsangidou, onderzoekspartner bij RISE Ltd en experimenteel onderzoeker van de studie vertelde: ‘Multi-User Virtual Reality is een innovatief instrument voor psychotherapeutische sessies. De therapeut en de patiënt zijn fysiek van elkaar gescheiden en dat maakt dat patiënten zich ‘comfortabeler’ voelen en zich meer openstellen. De patiënt blootstellen aan zijn bezorgdheid over zijn uiterlijk kan hem bang maken, maar doordat de exposure-therapie vanop afstand gebeurt, kan de patiënt tot nieuwe inzichten komen en dat kan hem helpen om nieuwe ervaringen te plaatsen.’
