Na het Noord-Brabantse Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in ’s-Hertogenbosch begint nu ook het Tilburgse Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis (ETZ) met een proef om medicijnverspilling tegen te gaan. Het Bossche ziekenhuis zoekt de oplossing in het opnieuw uitgeven van medicijnen die patiënten thuis overhouden – een wereldprimeur – het Tilburgse ziekenhuis geeft patiënten een speciaal gefabriceerd kastje mee naar huis – een mobiele kluis – waarin dure medicijnen goed kunnen worden bewaard. Jaarlijks wordt in Nederland naar schatting voor ruim honderd miljoen euro aan medicijnen weggegooid.
De huidige medicijnverspilling zet de betaalbaarheid van de zorg onder druk, omdat goede betaalde producten als ‘overtollig’ worden weggegooid. Dit leidt tot milieuvervuiling, omdat medicijnen met regelmaat direct in het milieu terecht komen. Oorzaken van medicijnverspilling zijn onder meer te grote hoeveelheden die worden voorgeschreven, wisseling van therapie door onder meer bijwerkingen, (in)effectiviteit en overlijden van de patiënt.
Een kuur van 21 pillen lenalidomide kost ongeveer zesduizend euro
Het pilotproject in Tilburg wordt mede gefinancierd door zorgverzekeraar VGZ. Het gaat om een kastje van 16 centimeter breed, 12 centimeter hoog, 26 centimeter lang en bijna 1,5 kilo zwaar dat de patiënt mee naar huis neemt. De juiste bewaartemperatuur in het kastje wordt gecontroleerd zodat veiligheid en kwaliteit van geneesmiddelen gegarandeerd zijn en ongebruikte medicijnen terug kunnen naar de apotheek en opnieuw kunnen worden uitgegeven. Wanneer patiënten een tablet willen innemen, hoeven ze alleen maar op een knop te drukken. Het apparaat, met de naam ‘Meds Safe’, wordt in eerste instantie ingezet voor medicijnen tegen kanker. De medicijnen die in de ‘mobiele apotheek’ worden bewaard zijn lenalidomide. Een kuur van 21 pillen kost ongeveer zesduizend euro.
In het JBZ in ’s-Hertogenbosch leveren patiënten overgehouden medicijnen in bij de apotheek, die vervolgens een kwaliteitscontrole uitvoert. Gecontroleerd wordt of de verzegeling niet is verbroken, of de bewaartemperatuur niet is overschreden en er wordt naar de houdbaarheidsdatum gekeken. Is dit allemaal in orde , dan worden de medicijnen op een slimme manier verpakt, een temperatuurchip toegevoegd en wordt de verpakking verzegeld.
Het kastje is in feite een verlengstuk van de apotheek
Een van de bedenkers van de nieuwe aanpak in het Tilburgse ETZ is ondernemer Hans van Rooij. “Dit is in feite een verlengstuk van de apotheek waar je het haalt”, aldus Van Rooij, mede-initiatiefnemer van ReMediZ, de firma die het apparaat ontwikkelde. “Hiermee hou je ongebruikte medicijnen goed en kunnen ze later opnieuw worden uitgegeven.”
Van Rooij had enkele jaren geleden beroepsmatig niets met medicijnen. De kiem voor een professionele overstap van de voormalig interim-manager werd echter gelegd toen hij aan het ziekbed van zijn schoonmoeder stond en toevallig zag op de verpakking van haar 28 pillen dat die in totaal € 3000,– kostten. De behandeling werd gewijzigd en de pillen werden overbodig. “Druk ze maar uit de strip en spoel ze door de wc”, had de arts tegen Van Rooijs’ schoonmoeder gezegd. Tegen dit soort nonchalante verspillende praktijken van kostbaarheden wilde hij iets ondernemen.
Een belangrijk ‘Tilburgs’ verschil met het de proef in het JBZ in ’s-Hertogenbosch is volgens Van Rooij dat de medicijnen in het Tilburgse medicijnkluisje sowieso onder de juiste omstandigheden worden bewaard. “Je bent minder afhankelijk van de gebruiker”.
Door het voorkomen van medicijnverkwisting kan andere zorg worden betaald
Een aantal medicijnen is extreem duur, tot wel € 1500,– per pil. Dat kan neerkomen op € 80.000,– per patiënt per jaar. Het komt regelmatig voor dat behandelingen voortijdig worden gestopt vanwege het overlijden van een patiënt of omdat de arts besluit over te stappen op een andere dosering of een ander geneesmiddel. Hierdoor worden medicijnen weggegooid terwijl ‘de consument’ via de ziektekostenpremie ervoor betaalt.
Zorgverzekeraar VGZ gelooft in de Tilburgse proef en wil het bewijs leveren dat er meer manieren zijn om medicijnverspilling tegen te gaan. “Niet in de laatste plaats omdat we door de huidige wet- en regelgeving de farmaceutische bedrijven moeten betalen voor dit soort verkwisting. Hier kan andere zorg van worden betaald”, aldus VGZ-beleidsontwikkelaar Nadine The.
