Een onderzoeksteam van het departement ETRO-VUB onder leiding van professor Johan Stiens en Dr. Ali Pourkazemi heeft een radar ontwikkeld waarmee men in en door muren, plafonds en vloeren kan kijken. Een erg nuttig instrument, zeker voor verbouwers of restaurateurs van oude gebouwen waarvan geen gedetailleerd technisch plan bestaat. Het toestel kan de exacte dikte van muren berekenen, het formaat van leidingen die er door lopen, kan holtes in kaart brengen, waardoor je als verbouwer niet meer blind aan de slag moet.
België telde op 1 januari 2021 welgeteld 4.590.838 gebouwen die een waarde vertegenwoordigen van 1650 miljard euro. Elf miljoen Belgen gebruiken alles samen bijna 4.6 miljoen gebouwen waarin ze zowel wonen als werken. Wereldwijd zijn er naar schatting meer dan een half miljard gebouwen met een waarde van 165 trillioen euro.
“Er is niets in België en zelfs in de rest van de wereld waaraan zoveel toegevoegde waarde kan worden toegeschreven als aan gebouwen”, zegt Stiens. “Van veel van die gebouwen weten we niet goed meer wat er in muren, vloeren en plafonds zit. Er bestaat geen digitale twin van het gebouw. Dat kan je je voor andere systemen nauwelijks voorstellen. Van een eenvoudige televisie weten we precies wat er aan onderdelen in gaat. Maar van veel huizen weten we dat niet meer helemaal zeker. Een muur of een plafond gooi je ook niet zomaar open. Dat zijn meestal grote ingrepen waarbij je schade kan aanrichten.”
De murenradar maakt gebruik van de materiaal-afhankelijke voortplantingssnelheid en weerkaatsing van elektromagnetische golven. Klassieke radars zenden electromagnetische golven uit die vele frequenties bevatten (zoals wit licht vele kleuren bevat). Al deze frequenties zullen op een andere manier gereflecteerd worden, wat tot een enorm complex signaal leidt en het praktisch onmogelijk wordt om hieruit de dikte en de gebruikte materialen van alle lagen af te leiden. De ETRO-radar zendt een bijzonder signaal waarbij aan de hand van complexe mathematische modellen uit het gereflecteerde beeld de doorsnede van de muur met alles wat er in zit geëxtraheerd kan worden.
De toepassingen zijn legio. Prof. Stiens denkt aan de bouwsector, aan het opsporen van isolatiematerialen of lekken in wanden en vloeren, aan het detecteren van onzichtbaar betonrot, aan het professionaliseren van restauratieprojecten. Het is bruikbaar in steen, hout, glas, beton en kan zelfs verflagen met een dikte van 100 micrometer uit elkaar halen.
“Voor metalen werkt het niet, maar je ziet ze natuurlijk wel in het beeld verschijnen als obstakels”, zegt Stiens.
Omdat er veel commercieel potentieel is, is Stiens met zijn collega’s bezig met de voorbereiding van het oprichten van een spin off, die voorlopig naar de naam TRMCo luistert. Het project krijgt financiële steun van het Brusselse agentschap voor wetenschap en innovatie Innoviris en krijgt als veelbelovend innovatief project via Smart Hub ook subsidie van de provincie Vlaams Brabant. De spin off moet operationeel zijn in de loop van 2023.
