‘Geef ons heden ons dagelijks brood.’ Het is een van de zinnen in het christelijke ‘Onze vader’, een van de bekendste gebeden in de Kerk. De Stichting BroodNodig Tilburg maakt deze zin anno 2022 nog elke dag waar. Zij geeft de minstbedeelde inwoners van Tilburg hun dagelijks brood en biedt een luisterend oor aan diegenen die daar behoefte aan hebben. En dit allemaal door onbaatzuchtige vrijwilligers die zorgen voor de dagelijkse voedseluitgifte. De bedenker en initiatiefnemer ervan, Broodpater (Gerrit) Poels, is ervoor onderscheiden. Hij kan het werk zelf niet meer, want hij is 93 en dementerend. Zijn pleegdochter Hülya zet zijn levenswerk vol passie voort. “We hopen dat we ooit niet meer nodig zijn.”
Anno 2022 leven helaas nog steeds mensen in armoede. Een deel ervan heeft zelfs geen dak boven het hoofd, stellen de vrijwilligers van de stichting vast. Zij zien het met eigen ogen: meer dan duizend mensen maken iedere week gebruik van BroodNodig.
Ze ondersteunen de minstbedeelden in onze samenleving door het uitdelen van brood en het voeren van keukentafelgesprekken, waarin zij aandacht schenken aan de dagelijkse problemen waarmee de armsten onder ons kampen. Daarbij worden ze ondersteund door verschillende instanties, grote en kleine bedrijven, donateurs en sympathisanten. En ze zijn dankbaar voor alle giften, het dagelijks brood, de voedselpakketten, de kleding en nog veel meer, die allemaal rechtstreeks gaan naar de mensen die het zo hard nodig hebben. De dagelijkse voedseluitgifte gebeurt vanuit het door de gemeente beschikbaar gestelde pand ‘De Pollepel’. ”De rij voor onze poort wordt niet korter”, stellen ze dag-in-dag-uit vast. “Ons werk blijft broodnodig.”
De activiteiten en beweegredenen van de stichting zijn geïnspireerd door het gedachtegoed en levenswerk van Gerrit Poels (De Broodpater), beter bekend onder de naam ‘Pater Poels’. Enkele jaren geleden heeft hij het stokje overgedragen aan zijn pleegdochter Hülya.
“Mijn pa heeft altijd een hekel aan voedselverspilling gehad”, legt Hülya aan Omroep Brabant uit. “Hij deelde eten uit dat anders werd weggegooid. Mijn vader ging ’s-nachts op pad om het brood rond te brengen. Inmiddels maken er zoveel mensen gebruik van, dat rondbrengen niet meer mogelijk is. Daarom wordt het nu uitgedeeld bij ‘De Pollepel’.”
“Bijna elke dag zie ik twee nieuwe gezichten.”
Meer dan duizend mensen maken iedere week gebruik van BroodNodig. Verreweg de meesten komen twee tot drie keer per week. De laatste maanden zit het aantal gebruikers zelfs in de lift. Hülya: “Bijna elke dag zie ik een stuk of twee nieuwe gezichten. Dat lijkt niet veel, maar het is toch al snel vijftig nieuwe mensen in een maand.”
Ze melden zich terughoudend en met schaamte. Hülya: “Ze denken vaak dat ze een hele papierwinkel moeten aanleveren en dat ze een intakegesprek van anderhalf uur krijgen.”
Maar dat is bij BroodNodig niet nodig. Hülya legt ze in een gesprekje van tien minuten uit hoe het werkt. “Ze vragen meestal meteen wat ze moeten doen om zich aan te melden. ‘Dit is de aanmelding’, zeg ik dan. Dan zijn ze helemaal verbouwereerd. En daarna zie je de opluchting.”
“We hopen dat we ooit niet meer nodig zijn.”
De grote inspirator, Gerrit Poels – hij is inmiddels 93 – leeft teruggetrokken. “Hij is er nog”, zegt Hülya, “maar hij heeft dementie. Hij komt niet meer op alle woorden die hij zou willen gebruiken.”
Zolang Hülya nog elke dag ziet dat haar werk (brood)nodig is, gaat ze door. “We hopen dat we ooit niet meer nodig zijn, maar dat is een utopie, dat zal niet gebeuren. De grote vraag is of er over twintig jaar nog bakkers, slagers of groenteboeren zijn. Anders houdt het ook voor ons op. Zij bevoorraden ons, niet de grote multinationals. Klein blijven is onze kracht.”
Uitgetreden pater werd ‘missionaris van de straat.’
Na het moment dat Gerrit Poels in 1968 het klooster verliet, trouwde hij met Angelique en samen brachten zij zes pleegkinderen groot. Hij werd ‘missionaris van de straat’ en uit zijn gedachtegoed en levenswerk ontstonden baanbrekende initiatieven.
Hij initieerde een crisisopvanghuis voor dak- en thuislozen, een sociale kringloop, een sociaal eethuis, richtte de stichting ‘Blut’ op voor mensen in financiële problemen, een dagbesteding in een biologische tuinderij. Het laatste initiatief dat uit de ‘beweging’” van de Broodpater ontstond, was de Stichting BroodNodig.
Uit nazorg voor de mensen die hij ooit had opgevangen of “opgeraapt” in ‘Huize Poels’ ontstonden vanaf 1990 de huisbezoeken die hij in de vroege ochtend per fiets aflegde. Al snel werd dit gevolgd door ’s nachts het dagelijks brood te brengen bij mensen die (voor even of voor langere tijd) niet in staat waren om hier zelf voor te zorgen.
Toen Gerrit de 85-jarige leeftijd bereikte, voelde hij dat er een keuze moest worden gemaakt of en hoe dit ‘broodnodige’ werk voortgezet kon worden. In 2014 besloot Gerrit het levenswerk dat hij samen met zijn vrouw Angelique had opgebouwd, over te dragen aan zijn pleegdochter Hülya en de vrijwilligers die voor hen werkzaam waren.
Pater Poels ontving van de gemeente Tilburg de gouden legpenning, de hoogste gemeentelijke onderscheiding voor inwoners die zich in zeer hoge mate verdienstelijk hebben gemaakt voor de stad. Het was niet zijn eerste onderscheiding. Hij heeft al een Gouden Speld, een tegel op de Walk of Fame en hij is Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. In 2001 werd de pater door de Katholieke Radio Omroep (KRO)) uitgeroepen tot Nederlandse held.
