De Mondzorgkaravaan van de Vereniging Dokters van de Wereld stond onlangs in Tilburg. Dertien mensen kregen een gratis noodbehandeling van tandarts Xander Meijs, die als vrijwilliger werkt voor deze organisatie. Daarnaast verzorgde de vereniging twee drukbezochte poetsvoorlichtingen waar ouders samen met hun kinderen instructies krijgen over het poetsen van hun tanden. Want één op de vijf kinderen gaat nooit naar de tandarts in Nederland, ook al is mondzorg tot 18 jaar gratis. Vooral kinderen in arme gezinnen slaan het tandartsbezoek over, waardoor ze in hun latere leven op kosten kunnen worden gejaagd. Daarnaast leidt een slecht gebit tot schaamte en minder zelfvertrouwen, stelt minister Carola Schouten van Armoedebeleid. Ze wil daarom dat de schooltandarts weer terugkeert.
En daar is Dokters van de Wereld het volledig mee eens. Maar de organisatie wil dat de minister nog een stapje verder zet. Want Carola Schouten weet dat veel kinderen uit vooral arme gezinnen niet naar de tandarts gaan. “Hun ouders gaan ook niet de tandarts”, zegt ze, “omdat ze bang zijn voor de rekening.”
Jasper Kuipers, directeur van de Vereniging Dokters van de Wereld, reageert daar onmiddellijk op: “Dat geldt voor anderhalf miljoen mensen in Nederland”, vertelt hij. “Zij mijden de tandarts vanwege de kosten. Deze week kreeg een moeder in Tilburg een gratis behandeling tijdens onze Mondzorgkaravaan. Zij was het afgelopen jaar niet met haar kinderen naar de tandarts gegaan, omdat ze haar laatste tandartsrekening nog niet had afbetaald. Ze was bang dat de tandarts er iets over zou zeggen.”
Mobiele tandartspraktijk voor gratis noodbehandelingen
De Vereniging zet zich al jaren in voor een landelijke oplossing voor alle mensen in Nederland die geen mondzorg kunnen betalen. Daarnaast trekt Dokters van de Wereld door het hele land met de Mondzorgkaravaan. In een mobiele tandartspraktijk voert een vrijwillige tandarts gratis noodbehandelingen uit bij bijvoorbeeld klanten van een voedselbank. In gemeenten waar de Mondzorgkaravaan langskomt, zet Dokters van de Wereld netwerken met tandartsen en mondhygiënisten op, die ook pro deo willen werken.
Zoals in Tilburg. Daar worden de patiënten voor de gratis mondbehandeling ‘aangeleverd’ door de Quiet Community Tilburg, een stichting die stille armoede bespreekbaar wil maken. Quiet zet zich in voor mensen in armoedesituaties in Nederland. In Tilburg is Quiet Community in korte tijd op volle toeren gaan draaien. Al ruim 400 lokale sponsors en supporters stellen regelmatig een gratis dienst, product of verwennerij ter beschikking. Zij doen dit belangeloos, vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid. Omdat ze beseffen dat steeds meer mensen structureel geld tekortkomen om volwaardig te kunnen meedraaien. De Quiet-members in Tilburg staan voor het overgrote deel ingeschreven bij de Voedselbank “en dan heb je geen geld voor extraatjes”, aldus de Tilburgse organisatie. Dat is ook de reden dat Quiet niet met kortingsbonnen werkt.
Een jaar lang gratis basale mondzorg
Alle mensen die een noodbehandeling van de Tilburgse tandarts Xander Meijs hebben gehad, krijgen vervolgbehandelingen van vrijwillige tandartsen en mondhygiënisten in Tilburg. Inmiddels hebben al meer dan tien tandartsen zich aangesloten bij het Friendly Network. Het Friendly Network van tandartsen is opgericht om de toegang tot tandheelkundige zorg voor ongedocumenteerde migranten te verbeteren. Deze groep kan zich niet (aanvullend) verzekeren en heeft geen werkvergunning. De tandartsen uit het netwerk bieden eens tot twee maal per maand een gratis consult aan een ongedocumenteerde migrant. De behandelingen zijn gericht op pijnbestrijding. Waar mogelijk wordt een curatieve (tandsparende) behandeling gestart. Het Friendly Network wordt ondersteund door de Koninklijke Nederlandse Maatschap voor Tandheelkunde (KNMT).
Samen met de Quiet Community, de gemeente Tilburg, Steunstichting De Vonk en Dokters van de Wereld tekenden de Tilburgse tandartsen een intentieverklaring waarin iedereen zich committeert aan een jaar lang gratis basale mondzorg voor mensen in armoede.
Iedereen moet naar de dokter kunnen
De Vereniging Dokters van de Wereld is van mening dat iedereen naar een dokter moet kunnen. Dit is in Nederland ook zo geregeld – voor mensen mét en mensen zónder geldige verblijfspapieren. Alleen: niet iedereen weet dat. Mensen zonder geldige verblijfspapieren hebben bijvoorbeeld vaak geen idee waar en bij wie ze terecht kunnen. Ze mogen van de wet géén zorgverzekering afsluiten. Hierdoor, maar ook door bijvoorbeeld angst om gearresteerd te worden, lopen ze vaak vast als ze medische hulp nodig hebben. Ze weten niet wat hun rechten zijn en hoe de gezondheidszorg in Nederland werkt. Ook zijn veel zorgverleners onbekend met de regelgeving rond zorg voor deze groep.
“Gezondheidszorg is geen privilege, maar een mensenrecht.”
Dokters van de Wereld zet zich ook voor hen in. Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van de wereld bieden zij medische hulp aan kansarme mensen. In meer dan tachtig landen helpt de Vereniging hen die geen of slechte toegang hebben tot medische zorg. Iedereen moet naar een dokter kunnen. “Gezondheidszorg is geen privilege, maar een mensenrecht. Onze missie is ervoor te zorgen dat dit recht wordt nageleefd”, zeggen zij.