Onderzoekers van KU Leuven hebben een beloftevolle nieuwe methode ontdekt voor de behandeling van uitgezaaide prostaatkanker. Traditioneel worden in dat geval de mannelijke hormonen bij de patiënt onderdrukt of geïnhibeerd met medicatie om zo de ziekte te vertragen. Maar na enige tijd worden de kankercellen resistent voor die medicatie. De nieuwe behandelmethode inhibeert daarentegen ook bij resistente cellen de werking van het mannelijk hormoon. Het onderzoek verschijnt vandaag in het gezaghebbende tijdschrift Molecular Cancer Therapeutics van de American Association for Cancer Research.
Prostaatkanker, de meest voorkomende kanker bij mannen, ontstaat door cellen die zich ongecontroleerd vermenigvuldigen in het weefsel van de prostaat. De prostaatkankercellen kunnen zich later verspreiden in het lichaam en uitzaaiingen vormen. In die fase wordt vaak met hormoontherapie gewerkt, om de groei van de kanker te vertragen. Die therapie blokkeert de werking van het mannelijk hormoon testosteron.
De medicijnen die daar momenteel voor worden gebruikt, androgeenreceptor-remmers, werken echter maar tijdelijk, omdat de tumoren resistent worden. Nieuwe manieren ontdekken die de werking van het mannelijk hormoon kunnen remmen zijn daarom cruciaal.
Een team rond professoren Arnout Voet en Frank Claessens (KU Leuven) ontdekte nu een volledig nieuwe plek op de androgeenreceptor (het eiwit waar testosteron zich aan bindt) waar geneesmiddelen zich aan kunnen binden om de werking van het mannelijke hormoon te onderdrukken, en dus de groei van de kanker af te remmen. De plek werd de DIM pocket genoemd. In verder onderzoek werden ook moleculen, werkzame stoffen, geïdentificeerd die zich aan die DIM pocket binden.
Doordat de moleculen zich vasthechten aan de DIM pocket kan de androgeenreceptor zich niet meer binden op de DNA-streng, en worden de genen die de kankerontwikkeling aandrijven uitgeschakeld.
“We zijn heel blij dat ons basisonderzoek naar de werking van de androgeenreceptor een vertaling vindt naar nieuwe mogelijke behandelingen”, zegt professor Frank Claessens.
“De ontdekking van deze DIM pocket opent zo de weg naar volledig nieuwe behandelingen en medicijnen die gaan inwerken op de interactie tussen eiwitten zoals de androgeenreceptor. Samen met de moleculen die we identificeerden hebben we een proof of concept voor zo’n behandeling. De moleculen werken trouwens niet alleen op zichzelf, maar zijn in combinatie met de bestaande therapieën zelfs nog efficiënter in het onderdrukken van de kankercellen. We moeten nu de moleculen krachtiger maken en zorgen dat er geen nevenwerkingen zijn voor humaan gebruik”, voegt professor Arnout Voet toe.
De onderzoekers zijn bovendien hoopvol dat de DIM pocket ook bruikbaar is bij de behandeling van andere aandoeningen waarin gelijkaardige receptoren een rol spelen.
“Wat we nu gaan onderzoeken is of in de DIM pocket van andere receptoren ook moleculen kunnen binden om andere kankers en immuunstoornissen te behandelen”, aldus onderzoekster Christine Helsen.
