“Forever chemicals” zoals PFAS zijn misschien toch niet zo permanent. Onderzoekers in Californië zijn een methode op het spoor om ze te vernietigen in water.
Poly- en perfluoralkylstoffen, kortweg PFAS, vormen een toenemende vervuiling omdat ze nauwelijks afbreken en zich zo blijven ophopen in het milieu. Maar aan de Universiteit van California Riverside werken ze aan een tweeledig proces om water te zuiveren. Eerst wordt er waterstof in gepompt om de moleculen meer reactief te maken, vervolgens wordt er sterk ultraviolet licht doorgestuurd.
Dankzij dat een-tweetje slagen de onderzoekers erin om de ijzersterke fluor-koolstofverbindingen die de stoffen zo persistent maken in het milieu toch op te breken. De PFAS vallen uiteen in kleinere, onschadelijke stukjes, en er worden geen ongewenste bijproducten of onzuiverheden gegenereerd, rapporteren de onderzoekers in het Journal of Hazardous Material Letters.
“Het voordeel van deze technologie is dat ze zeer duurzaam is”, zegt Haizhou Liu, universitair hoofddocent Chemische en Milieutechnologie aan California Riverside. “Na de interactie wordt het waterstof gewoon water.”
Alomtegenwoordig
PFAS zijn een familie van duizenden varianten van chemische verbindingen met gefluoreerde koolstofatomen, die bijzonder robuust zijn en onbepaalde tijd in het milieu blijven. Vandaar hun bijnaam “forever chemicals”, oftewel “eeuwige chemicaliën”.
Omdat ze hitte, water en vetten weerstaan worden ze al decennia volop gebruikt allerlei uiteenlopende toepassingen. In vlek- en waterafstotende middelen en schoonmaakproducten bijvoorbeeld en kookgerei met antiaanbaklaag. Ze zijn ook erg populair in voedselverpakkingen en verven.
Maar studies brengen blootstelling aan verschillende PFAS in verband met gezondheidsproblemen zoals een verhoogd risico op prostaat-, nier- en teelbalkanker. Blootstelling kan ook leiden tot verminderde vruchtbaarheid of verhoogde hoge bloeddruk bij zwangere vrouwen, ontwikkelingsproblemen bij kinderen, laag geboortegewicht en versnelde puberteit.