Het grensoverschrijdende Geopark Schelde Delta heeft zich officieel kandidaat gesteld voor een erkenning als UNESCO Global Geopark. Dit predicaat moet ertoe leiden dat deze delta, gevormd door getijden, wind en de mens, meer zichtbaar en beleefbaar wordt. De provincie Noord-Brabant is samen met vier andere provincies – Zeeland en in België West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Antwerpen – kartrekker van deze kandidatuur. En wordt hierbij ondersteund door maar liefst 140 gebiedspartners, zoals organisaties en ondernemers.
Een UNESCO-erkenning is interessant, omdat zo’n label meer deuren opent naar internationale aandacht en onderzoek, naar een sterkere regionale profilering en naar nieuwe kansen voor toerisme en recreatie. In de loop van volgend jaar horen de vijf provincies of UNESCO het predicaat Global Geopark toekent. Op dit moment is er maar één global geopark in Nederland: De Hondsrug, die zich van Emmen tot in de stad Groningen uitstrekt. Vorig jaar waren er 177 geoparken in 46 landen. De Scheldedelta omvat naast de rivier De Schelde onder meer de Westerschelde, Oosterschelde en Schelde-Rijnkanaal en is 5500 vierkante meter groot.
De status van Global Geopark – UNESCO is een organisatie van de Verenigde Naties – helpt volgens de projectleider van de provincie Noord-Brabant, Ronald van der Stroom, júíst de lokale economie: “Die wil de provincie versterken door zaken te faciliteren. Het gaat hier om een door de zee, rivier en wind gevormd getijdengebied. Het is interessant om er te wonen en werken. De handel – denk aan de havens – heeft hier altijd een belangrijke rol gespeeld.”
Zijn Belgische collega Gitte de Vries spreekt van een keurmerk. “Als iets UNESCO-waardig is, staat niet ter discussie of het de moeite waard is”, weet de projectleider van de provincie Antwerpen. “Enerzijds komt dat het toerisme ten goede, anderzijds geeft het toegang tot markten, netwerken en subsidies voor verdere ontwikkeling. Europees of wereldwijd.”
Geologische ‘kraamkamer’
Behalve van economisch belang is de Scheldedelta ook van groot geologisch belang. Het gebied is wat dat betreft een geologische ‘kraamkamer’. Hier kunnen processen van sedimentatie en erosie worden bestudeerd. Elders op aarde helpen deze bij het begrijpen van versteende sedimenten in gebergtes en heuvelgebieden, die het resultaat zijn van vele klimaat- en zeespiegelveranderingen. Kennis daarover leert ons eveneens veel over de huidige klimaatverandering. De lage ligging, de grote bevolkingsdichtheid (1,5 miljoen inwoners) en de vele economische activiteiten maken de Scheldedelta tot een van de meest kwetsbare gebieden voor klimaatverandering ter wereld. Dáár bewust mee omgaan, is volgens Van der Stroom ook een belangrijk doel van de kandidaatstelling.
Subsidie van Interreg Vlaanderen-Nederland
Bewustwording van elkaars kwaliteiten staat eveneens hoog op de agenda. Iedere bewoner kent zijn eigen stukje, geeft Gitte de Vries aan. “Maar het grote geheel is vaak onbekend. Terwijl dat voor het maatschappelijk draagvlak wel belangrijk is. We moeten dit gebied koesteren en samen het verhaal van verleden, heden en toekomst vertellen.”
Voor deze verhalen (‘storytelling’) zijn tientallen projecten in beeld: musea, natuurparken, fiets- en wandelroutes Voor een veertigtal initiatieven is bij Interreg Vlaanderen-Nederland een subsidieaanvraag ingediend voor het driejarige project (Be)leefbare Schelde. Door Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant is besloten om ook hieraan deel te nemen.
(Be)leefbare Schelde richt zich volgens de Brabantse projectleider Van der Stroom met name op de zichtbaar- en beleefbaarheid van de delta. “Hierbij werken we nauw samen met de gebiedspartners. Bedoeling is dat zij in hun kracht worden gezet, zodat ze voor hun eigen onderneming of organisatie eruit kunnen halen wat erin zit.”
Extra stimulans
De Interreg-subsidie, waarover eind deze maand de beslissing valt, vormt een extra stimulans. Met name initiatieven in de vrijetijdseconomie krijgen hierdoor een grote kwaliteitsimpuls. Te denken valt daarbij onder meer aan het beter ontsluiten van de Scheldevallei voor fietsers en wandelaars, de verkoop van streekproducten of het zeilen met historische boten op de Oosterschelde.
“De Scheldedelta is het eerste grensoverschrijdende geopark, zegt Van der Stroom. Zijn Antwerpse collega De Vries voegt daaraan toe: “UNESCO geeft aan uit te kijken naar ons dossier, omdat het in twee landen ligt en in een economisch druk gebied.”
