Een kwartiertje extra beweging per dag kan mogelijk helpen bij het voorkomen van vervetting van de lever, blijkt uit nieuw onderzoek. Leververvetting komt voor bij 1 op de 3 mensen in Nederland en gaat hand in hand met overgewicht. Dit blijkt uit een onderzoek naar leververvetting door arts-onderzoeker dr. Laurens van Kleef van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.

Hij onderzocht de medische gegevens van 45-plussers uit het ERGO-onderzoek en ontdekte dat de deelnemers zonder leververvetting dagelijks iets meer bewegen dan mensen met leververvetting. ERGO (Erasmus Rotterdam Gezondheid Onderzoek) is de afkorting van een langlopend bevolkingsonderzoek van het Erasmus MC onder bijna 20.000 mensen van 40 jaar en ouder in de Rotterdamse wijk Ommoord. Onderzocht worden gezondheidsproblemen die op oudere leeftijd veel voorkomen. Dankzij dit uitvoerige onderzoek komt men steeds meer te weten over het ontstaan en verloop van ziekte bij ouderen. Op deze manier kan ERGO een bijdrage leveren aan een samenleving waarin we gezond ouder kunnen worden.

“Een belangrijke bevinding, juist voor mensen die niet in staat zijn om twee dagen per week naar de sportschool te gaan”, stelt de arts-onderzoeker. “Want een extra blokje om, dagelijks je boodschappen doen op de fiets in plaats van met de auto, een halte eerder uitstappen en de rest lopen: het zou allemaal een stap in de goede richting kunnen zijn om leververvetting te helpen voorkomen.”

“Beweeg wat meer en beweeg zoveel je kunt en wilt.”

De arts-onderzoeker ging als volgt te werk. Binnen de ERGO-studie droegen zo’n 700 deelnemers 7 dagen lang, dag en nacht een hardloophorloge dat monitorde hoeveel de deelnemers bewogen. Gemiddeld bewegen de deelnemers 245 minuten per dag. “Daar zit echt alle beweging in. Dus ook de beweging binnenshuis, bijvoorbeeld het loopje van de bank naar de keuken”, legt Van Kleef uit.
In die 245 minuten zitten gemiddeld 20 minuten intensieve beweging, 75 minuten middelzware beweging en 150 minuten lichte beweging. Denk bij intensieve beweging aan een sprint naar de bus, oefeningen op de sportschool of fietsen tegen de wind in. Beweging waarvan je hartslag flink omhoog gaat.
Middelzware beweging houdt in: stevig doorwandelen, boodschappen sjouwen, het hele huis stofzuigen. Met lichte beweging doe je kleine klusjes in huis en tuin, sta je in de rij bij de kassa of ga je een blokje om met de hond.
Vervolgens keek Van Kleef naar de medische gegevens van de studiedeelnemers en in het bijzonder naar hun leverscans. ”Mensen zonder leververvetting bewogen gemiddeld 252 minuten, mensen met leververvetting gemiddeld 236 minuten. Een verschil van slechts 16 minuten per dag. De verhouding tussen lichte, middelmatige en intensieve beweging maakte daarbij niet uit. Het advies luidt daarom ook: beweeg wat meer, en beweeg zoveel je kunt en wilt.”

Overgewicht is risicofactor nummer 1

Dat beweegadvies geldt voor iedereen met een verhoogde kans op leververvetting. Risicofactor nummer 1 daarvoor is overgewicht. Van Kleef: “Het mooie van de lever is dat die zich goed kan herstellen. Leververvetting is omkeerbaar; het verdwijnt vaak als je de balans tussen de inname en het gebruik van energie herstelt. Ook beginnende schade is omkeerbaar. Beginnen met meer bewegen heeft dus altijd zin.”

Van Kleef pleit ook voor een onderzoek naar screening op leververvetting en beginnende schade bij mensen die hoger risico lopen, zoals mensen met ernstig overgewicht, veel buikvet of suikerziekte. “Van een vervette lever merken mensen niets, en ook niet van beginnende schade. In een vervette lever zorgt een zeer milde maar continu aanwezige ontsteking voor littekenvorming, fibrose genoemd. Fibrose kan ontaarden in cirrose, zeer ernstige leverschade. Maar dat kan vele jaren in beslag nemen.”

Wake-up call

Een diagnose dat de lever vervet is en dat er al lichte schade is ontstaan, kan voor veel mensen de wake-up call zijn, denkt de arts-onderzoeker. “Bij mensen met diabetes schrijft de behandelrichtlijn al voor dat periodiek een fibroscan wordt gemaakt. Dat gebeurt met een apparaat dat de stijfheid van de lever meet. Hoe stijver de lever is, hoe meer schade er is ontstaan door de leververvetting.”
Zo’n scan zou ook kunnen worden gemaakt als een alerte huisarts bijvoorbeeld signaleert dat iemand te veel buikvet heeft in combinatie met een verhoogd cholesterol. Of als er sprake is van pre-diabetes, suggereert Van Kleef. Hoe zo’n screening kan worden ‘ingekleed’ is nog onduidelijk en moet worden onderzocht.

Printvriendelijk