Sinds enkele jaren heeft het UZ Brussel een 4D CT-scanner die toelaat gedurende meerdere seconden of minuten dynamische opnamen te maken van de bloeddoorstroming in de patiënt. De eerste resultaten bij diabetesvoetpatiënten zijn veelbelovend.
Ingenieur Pieter Boonen van het Radiologie departement aan het UZ Brussel ontwikkelde in samenwerking met de VUB en ETRO protocols om met de 4D-CT-angio tot kwalitatieve beelden te komen. Hij toonde aan dat het onderscheid tussen slagaders en aders veel gemakkelijker gemaakt kan worden (omdat bloed eerst aangevoerd wordt door slagaders en pas later afgevoerd wordt door aders). Het protocol werd getest bij diabetesvoetpatiënten, waar nu veel gemakkelijker ontstekingszones met geïnfecteerd weefsel afgelijnd kunnen worden omdat de doorbloeding lokaal in die regio’s sterk is toegenomen. Dit helpt bij het stellen van een juiste diagnose en behandeling.
De ‘CT-angio techniek’ wordt vaak ingezet. Het is een scan waarbij de bloedvaten in een bepaalde lichaamszone onderzocht worden. Er wordt contrastvloeistof toegediend waarna men vervolgens een reeks opnames reconstrueert tot een 3D-beeld. De klassieke CT-angio heeft echter een nadeel, namelijk dat het een moment-opname is: het levert een beeld dat statisch is. Daaraan wordt met de 4D-CT-angio-scan verholpen. Met de techniek van de 4D CT-scanner wordt een vierde dimensie toegevoegd aan de klassieke CT-angio-scan, namelijk de tijd. “Op die manier kunnen we dynamische processen in beeld brengen met een heel groot detail”, zegt prof. Dimitri Aerden, vaatchirurg in het VUB-ziekenhuis UZ Brussel. “De 4D scanner geeft extra informatie, zoals het gradueel vullen en ledigen van bloedvaten en het opstapelen van contrastvloeistof in een zone met ontsteking of infectie. Je ziet via welke weg en met welke snelheid bloed terechtkomt in die weefsels.”
De techniek is belangrijk voor onderzoek naar vaatlijden in de onderste ledematen, een veel voorkomende aandoening die veroorzaakt wordt door aderverkalking en die kan leiden tot pijn bij het stappen, wondjes, diepe ontstekingen en zelfs tot lidmaatverlies. Vooral rokers, suikerzieken, en mensen met een te hoge cholesterol of bloeddruk worden er slachtoffer van. Artsen hebben er alle belang bij om de doorgankelijkheid van slagaders en de bloeddoorstroming doorheen de benen in kaart te brengen zowel om de diagnose van vaatlijden te stellen als voor het bepalen van de ingreep die eraan moet verhelpen. Daarbij kan de nieuwe techniek erg nuttige bijkomende informatie opleveren.
Het toepassingsgebied is volgens de onderzoekers echter ruimer dan de beoordeling van voetproblemen. Overal waar stroomsnelheid en debiet doorheen bloedvaten beoordeeld moet worden kan de 4D scan een meerwaarde betekenen.
Het onderzoek is een samenwerking tussen de afdelingen Radiologie en Vasculaire Chirurgie van het universitair VUB-ziekenhuis UZ Brussel en ETRO, het departement van Elektronica en Informatica, een imec onderzoeksgroep van de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
