De plasticsoep in de oceanen is kleiner dan gedacht, blijkt uit grootschalig onderzoek aan de Universiteit van Utrecht.
Volgens de studie die maandag verscheen in het tijdschrift Nature Geoscience, vindt jaarlijks zo’n half miljoen ton plastic afval zijn weg van het land naar de oceaan. Dat is een pak minder dan de naar schatting 4 tot 12 miljoen ton waar de wetenschap tot nog toe van uitging.
Ook de totale hoeveelheid plasticafval in de oceanen is minder groot dan eerder werd aangenomen. Volgens de onderzoekers drijft er momenteel zo’n 3,2 miljoen ton plastic rond in de oceanen, terwijl eerder gewag werd gemaakt van 25 tot zelfs 199 miljoen ton.
“Die schattingen waren helemaal niet wetenschappelijk onderbouwd”, legt oceaanwetenschapper Erik van Sebille uit. “Het ging om cijfers uit de zogeheten ‘grijze literatuur’”. Dat zijn publicaties die de toets van de wetenschappelijke methode niet doorstaan, omdat ze bijvoorbeeld niet peer reviewed (beoordeeld door collega’s) of falsifieerbaar zijn.
De onderzoekers van Utrecht baseerden zich op meer dan 20.000 metingen van het oppervlaktewater, de stranden en de diepe oceaan, genomen tussen 1980 tot 2020. Daarmee ontwikkelden ze een volledig 3D-model van de oceaan. “Het beste simulatiemodel ter wereld”, volgens Van Sebille.
Door de data van de metingen te toetsen aan de oceaanstromingen, konden ze ook de vermoedelijke bronnen van het plastic achterhalen. De helft van dit afval in de oceaan stroomt volgens het model binnen via rivieren en vanaf de kust. De andere helft komt van de visserij, dan gaat het onder meer om afgedankte netten en boeien.