De samenstelling van een plaque, een ophoping in een slagader, is essentieel om te bepalen of een risicovolle operatie van de halsslagader nodig is. Om de samenstelling te bestuderen is een handzame foto-akoestische handscanner ontwikkeld met ingebouwde lasertechnologie. “Door de laserbron te koppelen aan een bestaand echoapparaat zijn we in staat om in detail, zowel de structuur als samenstelling van de plaque te beoordelen”, aldus vaatchirurg prof. dr. Marc van Sambeek van het Eindhovense Catharina Ziekenhuis.
In samenwerking met dr. ir. Richard Lopata van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) werkt Marc van Sambeek met drie onderzoekers aan de doorontwikkeling van de foto-akoestische scanner op het gebied van vaatvernauwingen. “De eerste resultaten zijn veelbelovend. Deze nieuwe techniek kan op termijn levens redden“, aldus de Eindhovense vaatchirurg. “We kunnen bijvoorbeeld meten of er veel vet in de plaque zit, maar ook kleine bloedingen van de haarvaten kunnen we in beeld brengen. Simpel gezegd: we richten de foto-akoestische scanner op het te meten gebied. Laserlicht van een bepaalde golflengte wordt opgenomen door specifieke weefsels in de plaque, waardoor dat weefsel warmer wordt en iets uitzet. Dit uitzetten van het weefsel geeft een drukgolf, die we kunnen meten en daar conclusies aan verbinden.” Vaatchirurgen kunnen met deze nieuwe technologie in de toekomst een nog betere afweging maken of een complexe risicovolle operatie van de halsslagader noodzakelijk is.
Risico’s
Hart- en vaatziekten zijn vaak een gevolg van plaques in de slagaders. Deze plaques, een afzetting van vetdeeltjes, ontstekingscellen en bloedstolsels in de wand van de slagader, zorgen ervoor dat de slagader vernauwt. “Hierdoor is de bloedtoevoer naar bijvoorbeeld hart of hersenen minder, wat levensgevaarlijk kan zijn. Want juist deze organen hebben zuurstof nodig wat uit het bloed komt. Als dat stopt, sterven delen van deze organen af. We noemen dat een infarct”, aldus de vaatchirurg. Ook ontstaat het risico bij een vernauwing, dat deeltjes van de plaques of gevormde stolsels loslaten en doorschieten naar bijvoorbeeld de hersenen waardoor een herseninfarct ontstaat.
Zorg van de toekomst
Onderzoek naar nieuwe behandeltechnieken is een belangrijke pijler binnen het Eindhovense ziekenhuis. Artsen en andere professionals zijn continu op zoek naar nieuwe en betere behandelingen om de meest optimale zorg te bieden. Zij doen daarom veel wetenschappelijk onderzoek. Het klimaat van het ziekenhuis en met bijzondere buren als de TU/e, Philips en de e/MTIC samenwerking binnen de Brainportregio, dragen bij aan grote doorbraken. “Alles is aanwezig om een grote bijdrage te leveren aan de zorg van de toekomst. Ze kijken vanuit heel Nederland geïnteresseerd toe wat hier in de regio allemaal gebeurt. Ik verwacht dat we op termijn ook de techniek van de foto-akoestische scanner bij patiënten toe kunnen passen.”
Grootschalige strategische onderzoekssamenwerking
Eindhoven MedTech Innovation Center (e/MTIC) is een grootschalige strategische onderzoekssamenwerking tussen de TU/e, Philips, Catharina Ziekenhuis, Maxima Medisch Centrum en Kempenhaeghe Epilepsie- en Slaapcentrum op het gebied van cardiovasculaire, perinatale en slaapstoornissen.