Voor effectieve behandeling van baarmoederhalskanker is het verwijderen van de baarmoeder en ophangbanden hiervan in de meeste gevallen noodzakelijk. In een vroeg stadium volstaat een minder ingrijpende operatie dan tot nu gebruikelijk was. Dat verkleint de kans op complicaties tijdens en na de ingreep, zoals pijn bij het vrijen of niet normaal kunnen plassen. Dit blijkt uit de internationale SHAPE-studie waaraan ook het Eindhovense Catharina Ziekenhuis deelnam.
Jaarlijks krijgen meer dan 800 vrouwen in Nederland de diagnose baarmoederhalskanker. Als er nog geen uitzaaiingen zijn, is een radicale baarmoederverwijdering wereldwijd de standaardbehandeling om kwaadaardige cellen te verwijderen en terugkeer van kanker te voorkomen. Bij deze operatie wordt de baarmoeder en een groot deel van het weefsel eromheen verwijderd, waaronder het bovenste deel van de vagina. Veel vrouwen hebben nadien last van complicaties en bijwerkingen die hun leven negatief beïnvloeden. Onderzoekers wilden daarom nagaan of een minder radicale operatie waarbij minder weefsel wordt weggehaald, ook effectief was.
Goed nieuws
Aan het SHAPE-onderzoek deden vrouwen uit meer dan twaalf landen mee, waaronder 110 vrouwen uit Nederland. Gynaecoloog-oncoloog Jurgen Piek van het Catharina Ziekenhuis maakte deel uit van het onderzoeksteam. Jurgen: “Zoals we al hoopten, bleek dat bij een wat minder ingrijpende operatie de kans op terugkomst van kanker net zo klein was als bij een uitgebreide operatie. Dat is goed nieuws, omdat we aan de hand van deze resultaten de standaardbehandeling kunnen aanpassen. Daardoor kunnen we bij ongeveer de helft van de vrouwen met een vroeg stadium baarmoederhalskanker een minder uitgebreide operatie doen.”
Win-winsituatie voor alle betrokkenen
Volgens de gynaecoloog-oncoloog sluit dit aan bij de wens binnen de oncologie om te de-escaleren en dus minder zware behandelingen te geven als dat mogelijk is. “Met een simpelere ingreep stellen we patiënten minder bloot aan onnodige bijwerkingen en complicaties en besparen we tijd en geld. Want de operatie duurt minstens 60 minuten minder lang, vrouwen liggen twee dagen minder lang in het ziekenhuis en zijn sneller weer aan het werk na de simpele operatie. Dus een win-winsituatie voor alle betrokkenen. De aangepaste behandeling wordt ingevoerd nadat het officiële artikel over deze studie gepubliceerd is. Dat zal naar verwachting aan het einde van dit jaar zijn”.
Wetenschappers uit 12 landen
Het SHAPE-onderzoek is een samenwerking tussen wetenschappers uit 12 landen onder leiding van de Canadian Cancer Trials Group. Onder leiding van het Leids Universitair Medisch Centrum namen zes andere ziekenhuizen in Nederland deel aan de studie: het Erasmus Medisch Centrum, Antonie van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Universitair Medisch Centrum Groningen, Catharina Ziekenhuis, Amsterdam UMC en het Radboud Ziekenhuis. De Nederlandse participatie werd gesponsord door KWF Kankerbestrijding.
