Kruidenrijk grasland is beter voor het klimaat, de bodem, de koe, biodiversiteit én de portemonnee dan het gangbare Engelse raaigras. Uit een onderzoek van het Louis Bolk Instituut (*) is gebleken dat de opbrengst van productief kruidenrijk grasland hoger is dan van Engels raaigras en dat een melkveehouder gemiddeld 154 euro per hectare per jaar kan besparen door kruidenrijk grasland te implementeren. De klavers in het kruidenrijke mengsel binden stikstof waardoor geen stikstofkunstmest hoeft worden aangevoerd. Dat is goed voor het klimaat, want de productie en toediening van kunstmest zorgt voor CO2 uitstoot.
Door heel het land experimenteerden 1.480 melkveehouders de afgelopen drie jaar succesvol met kruidenrijk grasland. Daarbij gebruikten ze nauwelijks kunstmest, wat kosten bespaart en voor minder CO2 uitstoot zorgt. Ook zag 77% van de melkveehouders meer insecten op hun kruidenrijke weilanden. 74% wil na het experiment dan ook meer kruidenrijk grasland opnemen in de bedrijfsvoering. Dat blijkt uit een enquête onder deelnemers van de campagne ‘1001ha Kruidenrijk Grasland’. LTO Nederland (**) en Urgenda (***), de organisaties achter de campagne, vragen aan alle overheden om meer werk te maken van deze integrale oplossing voor klimaat en biodiversiteit.
Voor boeren betekent het wel een andere manier van werken en een hogere prijs voor het zaaigoed. In oktober 2020 sloegen LTO Nederland en Urgenda de handen ineen en startten een crowdfunding voor de campagne ‘1001ha Kruidenrijk Grasland’. Melkveehouders konden hierdoor korting op kruidenrijke grasmengsels krijgen, waardoor de prijs dicht tegen die van Engels raaigras kwam te liggen. Experimenteren met kruidenrijk grasland werd hierdoor laagdrempeliger. Bovendien kregen boeren er gratis begeleiding bij. Inmiddels loopt de campagne drie jaar, deden al 1480 melkveehouders mee (waarvan 180 biologische) en is er al ruim 4.500 hectare grasland ingezaaid mede dankzij bijdragen van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), provincies, burgers en bedrijven. Nog steeds kunnen boeren meedoen aan de campagne.
Landelijke doorstart naar akkerbouwers
In de zomer van 2022 hebben ZLTO en Urgenda het idee opgepakt om de succesvolle actie ‘1001ha Kruidenrijk Grasland’ voor melkveehouders uit te breiden naar akkerbouwers. Dankzij een bijdrage van de provincie Zeeland kon worden gestart met een pilot. 40 Zeeuwse akkerbouwers kregen ongeveer 50% korting op ieder vijf hectare biodiverse mengsels van zaadleverancier DSV. De mengsels waren binnen 1,5 week uitverkocht en de resultaten uit een enquête bleken erg positief: 20% minder kunstmestgebruik in de vervolgteelt en 24% minder dierlijke mestgift. Ook is de ondergrondse en bovengrondse biodiversiteit verbeterd en draagt het mengsel bij aan een gezondere bodem en betere waterberging. Voor 1 op de 3 boeren was dit het eerste experiment met een soortenrijk mengsel en geen van deze boeren is ontevreden. 71% wil zeker door met soortenrijke mengsels met vlinderbloemigen; 29% kijkt het nog even aan. Vanwege het succes is de actie inmiddels landelijk opgestart.
(*)
Het Louis Bolk Instituut is een onafhankelijk internationaal erkend kennisinstituut dat onderzoek doet naar duurzame landbouw, voeding en gezondheid.
(**)
LTO Nederland is de ondernemersorganisatie voor Nederlandse boeren en tuinders. LTO Nederland behartigt de belangen van 35.000 leden door te werken aan een gunstig ondernemersklimaat voor agrariërs in Nederland en Europa.
(***)
Urgenda is de organisatie voor innovatie en duurzaamheid, die Nederland samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren sneller duurzaam wil maken. Dat gebeurt aan de hand van een visie op 2030 en een concreet actieplan met projecten.
