De Nederlandse overheid bindt de strijd aan tegen malafide uitzendbureaus die misbruik maken van kwetsbare mensen. Volgens het kabinet omzeilen die bureaus de regels en dat leidt tot schrijnende situaties voor arbeidsmigranten. Ook hebben malafide bureaus een financieel voordeel ten opzichte van hun concurrenten die wél goed voor hun personeel zorgen, stelt het kabinet. Om deze misstanden tegen te gaan komt het met een nieuw toelatingsstelsel voor uitzendbureaus. Met betere regels en betere handhaving in een sector waar veel mensen voor zowel werk, woning, vervoer, ziekteverzekering en registratie afhankelijk zijn van een uitzendbureau. Het wetsvoorstel van minister Karien van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) ligt inmiddels bij de Tweede Kamer.
De minister windt er geen doekjes om. Ze vertelt: “Nog te vaak worden arbeidsmigranten in Nederland behandeld als tweederangsburgers. Zij slapen in slechte omstandigheden en werken op gevaarlijke plekken, met onzekere contracten. Malafide uitzendbureaus maken misbruik van hun kwetsbare positie en verdienen daar geld aan. Dit is Nederland onwaardig. Dit wetsvoorstel moet ervoor zorgen dat deze uitzendbureaus goed voor hun personeel zorgen. Dat verbetert de positie van arbeidsmigranten én zorgt voor een gelijk speelveld voor alle uitzendbureaus.”
Toelatingsstelsel
Met dit wetsvoorstel wordt een toelatingsstelsel ingevoerd voor uitzendbureaus en andere bedrijven die arbeidskrachten ter beschikking stellen. De kern van dit stelsel is dat deze uitleners alleen op de markt mogen opereren als zij daartoe toegelaten zijn. Daarvoor moeten zij onder meer een VOG (Verklaring Omtrent het Gedrag) indienen, een waarborgsom van honderdduizend euro overmaken, laten zien dat zij het juiste loon betalen en netjes hun belastingen betalen. Periodiek wordt gecontroleerd of de uitzendbureaus zicht aan de regels blijven houden. Bedrijven die gebruik maken van uitzendbureaus, de zogenoemde inleners, mogen alleen zakendoen met uitzendbureaus die toegelaten zijn tot de markt.
Toezicht door de Arbeidsinspectie
De Arbeidsinspectie zal toezicht houden op de verplichtingen voor in- en uitleners. De Arbeidsinspectie wordt daarvoor met 90 arbeidsplaatsen uitgebreid. Het toezicht houdt onder meer in dat de Arbeidsinspectie boetes kan opleggen aan uitleners die zonder toelating arbeidskrachten ter beschikking stellen, en aan inleners die arbeidskrachten inlenen van niet-toegelaten uitleners. De toelating wordt geschorst als de minister vaststelt dat een uitlener niet (langer) voldoet aan de gestelde eisen en vervolgens niet op tijd herstelt. Zonder toelating mag de uitlener niet langer arbeidskrachten ter beschikking stellen.
22.000 Uitzendbureaus
Het kabinet heeft bij de uitwerking van het toelatingsstelsel nauw samengewerkt met sociale partners uit de Stichting van de Arbeid en de uitzendbranche. Met dit wetsvoorstel wordt ook een van de aanbevelingen van Emile Roemer opgevolgd. Hij schreef in 2020 het rapport “Geen tweederangsburger”, met daarin aanbevelingen om de positie van arbeidsmigranten te verbeteren.
770.000 uitzendkrachten
Volgens de Nederlandse Arbeidsinspectie is de uitzendsector van groot belang voor de Nederlandse economie en arbeidsmarkt. Volgens dit onderdeel van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zijn in Nederland ongeveer 22.000 bedrijven ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK) als uitzendbureau. Jaarlijks zijn er ongeveer 770.000 uitzendkrachten aan de slag. Een groot deel van de uitzendbureaus leeft wet- en regelgeving na, stelt de Arbeidsinspectie, maar onder de uitzendbureaus die bemiddelen in arbeid aan de onderkant van de arbeidsmarkt treft zij meer dan gemiddeld malafide ondernemingen aan. Het gaat dan om uitzendbureaus die bemiddelen in ongeschoolde arbeid, waarvoor vaak buitenlandse werknemers worden ingezet.
