Onderzoekers transformeren bermgras tot papier en karton, stimulerend voor de regionale economie.
Nutteloos bermgras en gras uit natuurgebieden. Het wordt één, hooguit twee keer per jaar gemaaid. Vooral bermgras heeft een negatieve waarde, het kost geld. Rijkswaterstaat en provincies moeten het opruimen en composteren. Of men laat het liggen. Maar het is precies het gras dat de onderzoekers van de Wageningen University & Research (WUR) nodig hebben. Zij zetten het om in grondstof voor papier en karton. Door bermgras en ook het – veel schonere – gras uit natuurgebieden tot papiervezels te vermalen, krijgt het gras een positieve waarde en levert het een bijdrage aan de regionale economie. Nu vier jaar Wagenings onderzoek heeft laten zien dat gras een bruikbare grondstof is, gaat Papierfabriek Schut in Heelsum, de oudste papierfabriek van Nederland, volgend jaar waarschijnlijk aan de slag met vervaardiging van papier uit bermgras.
Het onderzoek maakt deel uit van het Europese project GO-GRASS. Het EU-programma Horizon 2020 financierde binnen GO-GRASS vier demoprojecten met als doel in vier landen ‘op gras gebaseerde circulaire businessmodellen voor het platteland’ te ontwikkelen. Meer dan een vijfde van Europa is grasland en misschien kan dat gras meer waarde krijgen dan louter dienen als koeienvoer, zo is de gedachte.
In Denemarken zoeken onderzoekers bijvoorbeeld naar methoden om eiwitten uit jong gras af te splitsen. Denemarken heeft veel varkens en die eten vooral soja, omdat ze gras slecht verteren. Als de Deense varkens rechtstreeks graseiwit zouden krijgen, scheelt dat in de import van soja. In Duitsland maken onderzoekers een soort houtskool – biochar – uit gras om marginale bodems te verrijken met koolstof. En in Zweden produceren de onderzoekers met gras strooisel voor paardenstallen.
De werking van het proces
In een proefruimte van ACCRES in Lelystad, de test- en ontwikkellocatie voor duurzame energie en groene grondstoffen van WUR, demonstreert Kimberly Wevers, biotechnologe en onderzoeker bij Wageningen Plant Research, de werking van het proces. Ze gooit een paar flinke hopen bermgras op een lopende band. Een camera scant het gras bliksemsnel op onregelmatigheden zoals blikjes of landbouwplastic. De vervuiling wordt door een opening van de band afgevoerd. Het ruige gras valt in een kooi en verhuist naar een speciaal ontwikkelde vergister, waar een douche er een cultuur van micro-organismen op sprayt. “De bacteriën zetten de suikers om in biogas, dat we kunnen gebruiken bij het verdere raffinageproces van het gras”, vertelt Kimberly. Na een volgende serie behandelingen zoals wassen, een loogbad, drogen en versnijden in een schroefpers en een gehaktmolen, toont de onderzoekster het resultaat: plukjes vezelig materiaal, schoon en ontdaan van zandkorrels. “Deze verkleinde vezels haken mooi in elkaar tijdens het papiermaakproces”, aldus de biotechnologe.
