Een groep van recent gepensioneerde ingenieurs pakt met het uniek initiatief ‘STEM voor SCHOLEN’ het nijpende tekort aan STEM-leerkrachten (Science, Technology, Engineering & Mathematics) aan. Dit tekort, evenals de dalende PISA-cijfers (Programme for International Student Assessment) in het secundair onderwijs, maakt hen bezorgd.
Deze alumni, sommigen met onderwijservaring en anderen zonder, weigeren langs de zijlijn te staan. Geconfronteerd met dit probleem, hebben ze besloten actief bij te dragen aan een oplossing. “We willen een verschil maken in een tijd waarin het onderwijs meer dan ooit behoefte heeft aan kwalitatieve STEM-leerkrachten”, aldus Jean van der Donk, een van de initiatiefnemers.
De groep heeft diverse behoeften geïdentificeerd na gesprekken met verschillende scholen en onderwijskoepels. “Deze variëren van ondersteuning bieden aan leerlingen die moeite hebben het leerritme bij te houden, tot het stimuleren van leerlingen die de leerstof te makkelijk vinden. Ook het vervangen van leerkrachten op korte termijn of het op zich nemen van volledige leeropdrachten behoort tot de mogelijkheden”, vertelt Marc Moeneclaey, mede-initiatiefnemer en oud-professor aan de faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur van UGent.
Het initiatief is gestart rond drie scholen: Sint Hendrik (Deinze), Nieuwenbosch (Gent) en Maria Assumpta (Brussel). In de drie scholen werden opdrachten uitgevoerd. Recent kwam hier nog een school bij, Mater Dei (Sint-Pieters-Woluwe). Alhoewel het initiatief gestart is rond katholieke scholen, wensen de initiatiefnemers hun acties spreiden over alle koepels.
Tot nu toe hebben ze de verschillende leeropdrachten met succes volbracht. “Deze initiatieven zijn zeer positief ontvangen door zowel de scholen als de gepensioneerde ingenieurs zelf”, zegt Jean van der Donk. “En werken met jonge mensen rond onderwerpen die ons boeien, is een waar genoegen”, voegt hij eraan toe.
Ann Bracquez (lerares wiskunde Nieuwenbosch, organisatie gastlessen): “Ik heb met veel enthousiasme de kans aangegrepen om in dit project te stappen en heb er nog geen ogenblik spijt van gehad. De ingenieurs-specialisten hebben het beste van zichzelf gegeven om de leerlingen warm te maken voor STEM en hun uitgebreide kennis met hen te delen. De leerlingen waren uiterst enthousiast en vonden het een zeer verrijkende ervaring om toepassingen te zien van hun wiskundige bagage en kennis te maken met hogere wiskunde en wetenschappen.”
John Caron (directeur Leiepoort campus Sint-Hendrik): “We werken met deze groep ingenieurs op verschillende manieren samen: zo ondersteunen ze ex-OKAN-leerlingen (OKAN staat voor onthaalklassen Nederlands) die nog niet sterk zijn in wiskunde, begeleiden ze cognitief sterke leerlingen in heel uitdagende en boeiende STEM-thema’s (zoals kwantumfysica), ondersteunen ze leerlingen bij vragen over studiekeuze binnen STEM-richtingen enzovoort. We zijn heel blij met deze ervaren STEM-adepten en kijken alvast uit naar een verdere duurzame samenwerking.”
Johan Berlaen (gastlesgever): “Als leek in het middelbaar onderwijs was het voor mij een zeer fijne ervaring om programmeren en Python te mogen bijbrengen aan zeer gemotiveerde jongeren. Ik was aangenaam verrast over hun inzet, aandacht en bereidheid om te leren. De gretigheid bij het oplossen van de oefeningen getuigde van veel interesse. Proficiat ook aan de school en de leerkracht om dit te organiseren.”
Carlos Denijs (gastlesgever): “Voor mij was het een positieve ervaring om aan een selecte groep leerlingen uit het secundair onderwijs een inleiding te mogen geven tot de cryptografie. Tijdens de hele lessencyclus kon ik bij dit jong publiek rekenen op een niet aflatende belangstelling en inzet om de wereld van de cryptografie te verkennen en te begrijpen. Ik was blij verrast over hun bereidheid en motivatie om deze soms niet zo eenvoudige en voor hen nieuwe wiskundige materie te beheersen.”
Jean van der Donk (gastlesgever): “Een boeiende ervaring om complexe materie over te brengen aan de volgende generaties. Een privilege om jonge mensen te mogen inleiden tot enkele meesterwerken van de wetenschap.”
Sylvain Demolder (bijlessen wiskunde): “De begeleide leerlinge was sterk gemotiveerd, niettegenstaande haar grote opgelopen achterstand door de migratie-periode en taalbarrière. De samenwerking met de directie, de leraar en de leerlingen verliep perfect en is voor herhaling vatbaar.”
Marc Moeneclaey (bijlessen wiskunde + gastlesgever): “Ik heb individuele bijlessen wiskunde gegeven aan ex-OKAN leerlingen van het tweede middelbaar. De vaststelling dat deze leerlingen geleidelijk aan vooruitgang boekten, gaf mij veel voldoening. Daarnaast heb ik gastlessen gegeven over ‘Signaalverwerking in de telecommunicatie’ aan een vijftal cognitief sterke leerlingen van het 6de jaar die een uitdaging op het vlak van wiskunde behoefden. Deze gastlessen waren een aangename ervaring, mede door de verrassend hoge maturiteit van de deelnemende leerlingen.”
Jos Ardies (reguliere lesopdracht): “Als co-lesgever sta ik voor het derde jaar samen met een ervaren leerkracht voor twee klassen van twaalf leerlingen in het beroepsonderwijs, dus een publiek van 24 jongeren. Mijn ervaring met computers en mijn kennis van de leerstof zijn complementair aan de praktische kennis en (klas)managementcapaciteiten van mijn collega, zodat we de taken goed kunnen verdelen. De waardering komt van de leerkrachten, maar ook van de leerlingen die op het einde van het jaar een stap vooruit hebben gezet.”
Christiaan Thomas (reguliere lesopdracht): ”Vóór de examens mocht ik nog verschillende dankbetuigingen van de leerlingen ontvangen. Begin juli hebben wij ook met de ‘STEM voor Scholen’ werkgroep een debriefing gehouden met de directie: hierbij werd nogmaals bevestigd dat het initiatief bijzonder werd gewaardeerd en een voltreffer was om het acute lerarentekort op te vangen. Ik hoop dan ook dat nog meer vrijwilligers zich aandienen, zodat wij kunnen helpen om het huidige tekort aan 3400 leraren in Vlaanderen te lenigen, en dalende PISA cijfers op te krikken.”
Er bestaat duidelijk heel wat enthousiasme voor dit initiatief waardoor de vraag naar meer samenwerking stijgt.
“Daarom willen we ons team snel uitbreiden. Daarbij kijken we niet alleen naar ingenieurs, maar ook naar vrijwilligers met een brede STEM-achtergrond”, vult Marc Moeneclaey aan. Momenteel hebben zich een 20-tal mensen aangemeld als vrijwilliger. De registratie van de vrijwilligers gebeurt door ie-net, de vereniging van de ingenieurs in Vlaanderen.
Er bestaan andere organisaties die ook het STEM-onderwijsprobleem op verschillende manieren benaderen. Dit initiatief onderscheidt zich door te focussen op het lesgeven in het secundair onderwijs. Verschillende organisaties kunnen daarom perfect complementair zijn en gesprekken in die richting worden gevoerd. “We staan open voor samenwerking met elke organisatie die het STEM-probleem wil aanpakken, in de hoop samen een groter verschil te kunnen maken”, besluit Jean van der Donk.
Wil je meer weten over dit initiatief? Contacteer ir. Jean van der Donk (jean.vanderdonk@gmail.com) of ir. Christiaan Thomas (christiaan.thomas@skynet.be)
Dit artikel verscheen eerder in AIG-nieuws
