Deze site publiceerde maandag jl. een artikel over de samenwerking tussen de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven) op het gebied van semicon (halfgeleidertechnologie). De universiteiten gaan het Vlaamse bedrijf Imec en de Veldhovense chipmachinebouwer ASML nauw betrekken bij die samenwerking. Met het oog daarop gaf economieredacteur Peter Scholtes van het Eindhovens Dagblad (ED) een kijkje in de ‘Vlaamse proefkeuken voor microchips’ in Leuven. “Imec is een onmisbare schakel voor ASML”, schrijft hij in een uitgebreid interview met topman Luc Van den hove van Imec: “We hebben een behoorlijke impact op het succes van ASML.”
De ED-redacteur bezoekt op een dikke 100 kilometer van de Veldhovense ASML-campus het hoofdkantoor van Imec in Leuven als “een belangrijke maar ook onbekende partner van de chipmachinefabrikant.” Hij beschrijft het uit de Katholieke Universiteit in Leuven voortgekomen onderzoekinstituut voor chiptechnologie als “de trots van België” met 5500 medewerkers, verspreid over Europa, de Verenigde Staten en Azië.
De trots van België
De trots van België?
De ED-redacteur baseert dat onder meer op het feit dat alle gekende technologiereuzen in de wereld partner zijn van Imec. “Apple, Google, Microsoft, Amazon en de beloftevolle gigant op gebied van toepassing van kunstmatige intelligentie Nvidia komen er over de vloer. Zelfde verhaal voor de chipfabrikanten: van TSMC tot Samsung, Intel en NXP, allemaal zijn ze verbonden aan Imec. De materiaalleveranciers idem dito. En natuurlijk de fabrikanten van chipmachines, ASML voorop.”
“Mijn beste beslissing ooit.”
“We zijn een beetje samen opgegroeid”, zegt Van den hove op de vijftiende verdieping van de Imec Tower, met uitzicht over de heuvels, tegen de ED-interviewer. In het kort wordt de jonge geschiedenis van het Vlaamse high tech-bedrijf beschreven. ASML en Imec delen oprichtingsjaar 1984. Hun samenwerking startte in 1988. Luc Van den hove was erbij, vertelt hij. Van den hove: “ASML was kort bij, heel onbekend, maar had interessante technologie. Ik heb het risico genomen met ASML in zee te gaan. Mijn beste beslissing ooit.”
‘Close’ met ASML-topman
De Imec-topman verhaalt dat hij in de beginjaren al snel aan de praat raakte met de jonge ingenieur Martin van den Brink, het eerder dit jaar teruggetreden technologisch brein van ASML. “We zijn heel close. We kennen elkaar 35 jaar. Elk kwartaal hebben we een diner, daarnaast zijn er reguliere werkbesprekingen.”
De innige band met Van den Brink zegt genoeg over het belang van Imec voor de chipmachinefabrikant, stelt de economieredacteur van het ED, die vervolgens beschrijft wat de Vlaamse wetenschappers precies doen aan de ASML-machine. Dat is niet de ontwikkeling van fysieke onderdelen van het enorme apparaat, maar wat Van den hove ‘procestechnologie’ noemt voor het gebruik van de chipmachine.
Nieuwe cleanroom in Leuven
De samenwerkingsovereenkomst tussen ASML en Imec is vorig jaar voor een periode van vijf jaar verlengd. Een van de onderdelen is het onlangs geopende laboratorium in Veldhoven voor de High NA-chipmachine, het jongste paradepaard van ASML. In dat lab werken medewerkers van Imec aan optimalisering van de processen in de machine. In een nieuwe cleanroom in Leuven krijgt Imec eind 2025 de beschikking over een eigen High NA-machine in een proefproductielijn voor nog geavanceerdere chips.
Enorm machinepark
De huidige cleanroom van 12.000 vierkante meter geeft een indruk hoe ASML-machines onderdeel zijn van een enorm machinepark dat nodig is voor de productie van microchips, aldus het ED, dat beschrijft dat er zo’n 250 machines staan opgesteld voor de 100 tot 200 processtappen die nodig zijn om een chip met honderden minuscule laagjes te bouwen. “Ze staan in de Leuvense hal kriskras door elkaar. Het gaat hier niet om gestroomlijnde productie, maar om wetenschappelijk onderzoek. Proefproductie van chips gebeurt in lage volumes. Imec fungeert als een proefkeuken om nieuwe recepten uit te testen.”
Gids voor industrie
Met al zijn kennis over waar het met de nieuwe technologie van bijvoorbeeld Apple en Nvidia naartoe gaat, heeft Imec ook een gidsfunctie, schrijft de krant. Van den hove: “Het is belangrijk voor ASML te weten waar zijn toekomstige machine past in de vraag van klanten. Imec kijkt met zijn onderzoek zes tot tien jaar vooruit.”
In Eindhoven telt Imec zo’n 185 medewerkers, weet de ED-redacteur. “Ze werken voor Holst Centre, het onderzoeksinstituut op de High Tech Campus waarin Imec samenwerkt met TNO. Dat richt zich vooral op sensoren voor toepassingen in de gezondheidszorg. Op het gebied van chiptechnologie is Imec in Eindhoven nieuwe initiatieven aan het ontplooien, kondigt Van den hove tijdens het gesprek met het ED aan. Holst Centre heeft een team opgezet op het gebied van fotonica, chiptechnologie die werkt op basis van lichtdeeltjes. Dat is een veelbelovende technologie waar Nederland sterk op inzet en waar in Eindhoven onder meer de bedrijven Smart Photonics en Effect Photonics en de TU/e actief in zijn.
Samenwerking met TU/e
Van den hove: “We hebben technologieën die elkaar aanvullen. Wij zijn sterk op het gebied van silicon photonics, Eindhoven is dat in indium fosfide. Die kunnen we combineren in nieuwe chips.”
Het is een trend in de industrie om fotonische chips en halfgeleiderchips te integreren. Als voorbeeld noemt Van den hove een geïntegreerde chip die in Eindhoven is ontwikkeld voor lidar, een laserscanner die bijvoorbeeld voor zelfrijdende auto’s de omgeving in kaart kan brengen.
Volgens het ED krijgt Imec een belangrijke rol in initiatieven van de Europese Unie om de microchipsector te versterken en zo minder afhankelijk te worden van andere continenten. Daarin past versterking van de banden tussen de activiteiten op dit gebied in Leuven en Eindhoven. De TU/e en de KU Leuven gaan een samenwerking aan die is gericht op gezamenlijk onderwijs en onderzoek. ASML en Imec worden daarin betrokken. Van den hove: “We zijn met de TU/e aan het praten over het opzetten van gezamenlijke opleidingstrajecten.”
