Grenspark Kempenbroek, het 25.000 hectare grote gebied op de grens van Nederlands en Belgisch Limburg en de provincie Noord-Brabant, is erkend als grensoverschrijdend UNESCO Biosfeergebied. Het KempenBroek wordt hiermee het eerste grensoverschrijdende UNESCO Biosfeergebied in de Benelux, het eerste in België en het tweede in Nederland. De erkenning is afgegeven door de Internationale Coördinerende Raad voor het Mens- en Biosfeerprogramma van UNESCO in Agadir (Marokko).
Het Mens en Biosfeer-programma van Unesco is in 1971 opgericht. Het heeft als doel de ontwikkeling van een evenwichtige relatie tussen de mens en zijn natuurlijke leefomgeving. Het stimuleert regio’s op een innovatieve manier de bescherming van natuur en landschap te verbinden met sociale en economische ontwikkeling. Het Mens en Biosfeer-programma vertaalt de principes van duurzame ontwikkeling naar een lokale context en maakt zo de verbinding tussen wetenschap, maatschappij en beleid. Het in de praktijk brengen van duurzame ontwikkeling gebeurt door alle belanghebbenden: van lokale overheden, bewoners en bedrijven tot scholen, kennisinstellingen en ngo’s. Ngo’s zijn Niet Gouvermentele Organisaties. Het zijn organisaties zonder een winstdoel, die zich meestal inzetten voor het milieu, armoede en mensenrechten; ze werken met vrijwilligers en ontvangen geld van donateurs.
Kwaliteitsstandaard
De Biosfeer-erkenning is een kwaliteitsstandaard die je niet zomaar krijgt, maar die je blijvend moet verdienen. Tienjaarlijkse evaluaties zorgen er voor dat de verschillende actoren voortdurend worden herinnerd aan hun engagementen om gezamenlijk de kwaliteiten van hún gebied te blijven behouden en zelfs te versterken.
Elk Biosfeergebied heeft drie doelstellingen die elkaar aanvullen:
- Bescherming van de culturele, landschappelijke en natuurlijke diversiteit én het waarborgen van de ecosysteemdiensten (natuurvoordelen) die deze leveren.
- Ontwikkelen van een duurzame lokale economie en samenleving.
- Onderzoek, monitoring, onderwijs, educatie, kennisuitwisseling.
De naam van het GrensPark KempenBroek is geen toponiem, maar een verzonnen naam die in 2000 werd gegeven. Het gebied maakt deel uit van de Nederlandse gemeenten Cranendonck, Nederweert en Weert en de Vlaamse gemeenten Bocholt, Bree, Kinrooi en Maaseik. De Belgisch – Nederlandse grens verdeelt het in twee min of meer gelijke delen. Door zijn ligging in de dichtbevolkte regio tussen Eindhoven, Venlo, Maastricht en Hasselt is het ook voor mensen een belangrijk gebied om te wonen, te werken, te recreëren, te sporten of tot rust te komen.
Wereldwijd
Wereldwijd zijn er momenteel 748 Biosfeergebieden (waarvan 23 grensoverschrijdend) in 134 landen (stand 2023) die als proeftuin voor duurzame ontwikkeling dienen. De Maasheggen is sinds september 2018 het enige Biosfeergebied in Nederland. België hadt er nog geen.
