Nog nooit eerder gebruikten we zoveel plastic als nu. En de vraag ernaar neemt de komende jaren alleen nog maar verder toe. Het Nederlandse bedrijf Avantium werkt al bijna twintig jaar met succes aan een milieuvriendelijk alternatief voor plastic. Naar verwachting gaat de productie in de nieuwe fabriek in de tweede helft van 2024 van start. Daarna kun je het milieuvriendelijke plastic ook in de supermarkt vinden.
‘Plastic fantastic’, hoor je regelmatig. Het klopt dat plastic veel voordelen kent. Het houdt eten vers, het wordt op een oneindig aantal manieren ingezet en het is goedkoop om te maken. Geen wonder dat volgens een schatting van de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) de hoeveelheid plastic afval meer dan zal verdubbelen in de komende veertig jaar. Als we plastic blijven produceren op de manier waarop we het nu doen, dan levert dat grote problemen op.
Plastic wordt gemaakt uit olie en dat zorgt voor veel CO2-uitstoot. Daarnaast kan plastic door de chemicaliën die het bevat, giftig zijn voor mens en dier. Onderzoekers zijn al lange tijd bezig om oplossingen te zoeken voor deze problemen.
“Zodra onze commerciële fabriek in Delfzijl gaat draaien, kun je verpakkingen en producten van ons fossielvrije plastic PEF tegenkomen in de winkels. Denk aan flessen, plastic folie rondom eten en ook textiel en kleding”, vertelt Tom van Aken op het hoofdkantoor van Avantium in Amsterdam aan de redactie van het magazine van de ASN Bank. In de fabriek wordt het molecuul FDCA (furandicarboxylic acid) geproduceerd in de vorm van een poeder. Dit is volgens kenners hét cruciale ingrediënt om het milieuvriendelijk plastic PEF te maken.
Avantium is het eerste bedrijf ter wereld dat FDCA op de markt brengt. Als consument ga je dit al merken bij je dagelijkse boodschappen. Volgens ASN Bank, met 15 miljoen euro de financier van het nieuwe fabrieksgebouw van Avantium in Delfzijl, heeft Albert Heijn zich als allereerste supermarkt gecommitteerd om fruitsappen en andere huismerkproducten in PEF-verpakkingen te verkopen. Ook bedrijven zoals AmBev, Carlsberg en cosmeticabedrijf LVMH Beauty (bekend van o.a. Dior) zouden in de startblokken staan om over te stappen op PEF.
De PEF-verpakkingen van Avantium
Met suikers gewonnen uit planten wordt FDCA gemaakt in de fabriek in Delfzijl. Suiker kan Avantium uit verschillende soorten restproducten halen, aldus Tom van Aken. “We willen niet concurreren met de voedselindustrie. Er is wereldwijd steeds minder vraag naar de restproducten van tarwe en mais tegenwoordig. Dan kopen wij dat in – bijvoorbeeld in de vorm van een suikersiroop gewonnen uit tarwe in Frankrijk.”
Het FDCA wordt vervolgens omgezet naar PEF en daarvan maken andere bedrijven weer flessen, verpakkingen en textiel. PEF is de nieuwe concurrent van het gebruikelijke, maar ook fossiele en schadelijke PET. Plantaardig plastic is bovendien sterker dan PET. Daarnaast blijft verpakt eten en drinken langer vers in PEF, vanwege betere barrière-eigenschappen. En dat met dunnere en lichtere verpakkingen.
Innovatieve duurzame financiering
ASN Bank investeert sinds de vorige eeuw in oplossingen voor duurzame energieopwekking. De lening aan Avantium is in die zin een stap in wat de financier een ‘nieuwe sector’ noemt: circulaire industrie en recyclebaarheid. Dat past helemaal bij het duurzaamheidsbeleid van de bankinstelling, waarin klimaat, biodiversiteit en mensenrechten centraal staan.
“Met het financieren van de Avantium-fabriek, en daarmee de productie van FDCA, is een duurzame vervanger van plastic voorhanden”, zegt Emiel van Zwet, accountmanager duurzame financieringen bij ASN Bank. “Ervoor zorgen dat plantaardig plastic op de markt komt is in lijn met onze doelstelling om het gebruik van fossiele producten te minderen. Hier dragen we samen met andere financiers en de overheid aan bij.”
‘Biologisch afbreekbaar’ is niet altijd goed
Het klinkt misschien milieuvriendelijk dat PEF uit suikers uit tarwe of zelfs nog mais bestaat. Maar dat betekent niet dat je het in het park moet laten rondslingeren na een picknick. “Gooi ons plastic niet in de natuur!” waarschuwt Tom van Aken. We weten wel dat PEF honderd keer sneller afbreekt dan PET, maar dat wil nog niet zeggen dat het biologisch afbreekbaar is, want dat zou betekenen dat het PEF sneller afbreekt dan papier. “Biologisch afbreekbaar klinkt heel gewenst, maar in de etens- en drankindustrie is het eigenlijk niet wat je wilt. Als je bijvoorbeeld frisdrank in zo’n verpakking zou doen, dan zou de fles binnen zes maanden gaan afbreken en lekken. Daarom is het beter om in te zetten op dat plantaardig plastic ook goed gerecycled wordt.”
Eindeloos recyclebaar
PEF kan eindeloos worden omgesmolten tot nieuwe verpakkingen of met een chemisch proces weer helemaal teruggebracht worden tot het poederachtige FDCA. Ook interessant: PEF is beter bestand tegen hitte; Avantium doet daarom onderzoek of de verpakkingen ook schoongemaakt kunnen worden en hergebruikt kunnen worden door fabrikanten.
