Deze dagen kun je me vinden in of nabij Rishikesh. Ik ben daar voor vakantie. Het is best raar om even niet veel ‘nuttigs’ te doen, maar een beetje eten, wandelen en staren is niet verkeerd. Graag zit ik bij de rivier de Ganges. Zij is magie. De regen heeft haar flink gevuld en ze stroomt haar bruine stromingen. Als je goed kijkt is het water niet volledig vermengd met het zand. Het zand danst met al zijn talloze deeltjes in het water. Als parelmoer licht het op in de zon. Neemt zovele vormen aan. Een dans van de rivier. Aan de oever op de verwarmde stenen blijf ik staan. Blote voeten, het water dat ze af en toe klotsend kust. Ik kan me zo verwonderen over alle bewegende patronen van het parelmoeren zand. Ik heb geen televisie nodig. De groene heuvels reizen omhoog aan beide zijden van de Ganges. Vogels scheren over het water. Het is machtig mooi. Dit is mijn werkelijke thuis – de natuur. Daar kan geen airconditioning bovenop. Ook niet als het warm en klam is.
Met mij zijn er zoveel wilde dieren die daar ook zo over denken, geloof ik. Ik heb ze in elk geval nog niet vaak in de airconditioning gezien, of bij de televisie. Vlakbij Rishikesh zijn de leefgebieden van apen, olifanten en tijgers. Ja, de olifanten. De Aziatische olifanten. Op zoek naar inspiratie voor een column zag ik een mooie video voorbij komen van ze en mijn hart was een en al verrukt. Wat een prachtdieren! Wat een hoop geeft hun bestaan aan de Aarde. In India bevindt zich de grootste populatie – zo’n 30,000. Intelligent, wijs, sensitief. Via trillingen in de aarde en de lucht vangen ze allerlei signalen op. Ze kennen hun wegen, het weer en hebben een groot geheugen. Ze zorgen voor elkaar met alle geduld van de wereld. Hebben gevoelens, hebben compassie. Zij weten hoe het is om in gemeenschap te leven. Wij mensen, tja… wij kunnen dat absoluut ook, maar wij zijn dat wat vergeten. Laten we kijken naar de dieren om ons heen, die kunnen het ons leren.
Vanuit ecologisch perspectief dienen de Aziatische olifanten als zadenverspreiders. Wij denken dat we geraffineerd moeten werken om wat bij te dragen aan deze wereld. De olifanten weten dat gewoon eten en wandelen en poepen een grote bijdrage is aan het leven. Zo planten ze volledige bossen aan, waar talloze andere dier- en plantsoorten vervolgens hun bestaan opbouwen. Ook hun voetafdrukken helpen het paradijs. In het regenseizoen vormen ze kleine poeltjes waar het regenwater langer in blijft staan. Deze poeltjes zijn groot genoeg voor allerlei insecten om gebruik van te maken. Bepaalde kikkers zijn zelfs afhankelijk van deze badjes voor hun voortplanting. De volwassenen leggen er hun eitjes in zodat de kikkervisjes er kunnen opgroeien. Ja, zo helpen de olifanten de kikkers. Als je nog niet gelooft dat de wereld door een hogere intelligentie in elkaar is geflanst, waarbij alles een functie heeft en als een puzzelstukje in elkaar past, dan kun je dat met deze informatie nog eens overwegen!
Voor duizenden jaren hebben mensen en olifanten samengeleefd. Ieder had genoeg ruimte voor zijn eigen dagelijkse dingetjes. Maar met de huidige klimaatverandering en menselijke activiteiten worden de natuurlijke bronnen schaars. Waterbronnen drogen op. Bossen verbranden. Mensen bouwen en verbouwen. Ook zijn Indiase mensen heel goed in voortplanten. Door de uitbreiding nemen ze de leefgebieden van olifanten in beslag. Vandaag zijn veel van die plekken onderdeel geworden van dorpen, landbouw, wegen en treinrails. Het resultaat is een stijging in conflicten tussen mens en olifant. Soms met dodelijke gevolgen, voor zowel olifanten als mensen.
Het goede nieuws is dat natuurconservatie organisaties zoals Nature Conservation Foundation, A Rocha India en Wildlife SOS innovatieve oplossingen implementeren om de harmonie tussen mensen en olifanten te bewaren. Sommige ‘conflictzones’ zijn omgetoverd tot unieke oorden. Valparai is zo’n voorbeeld, bekend voor de thee en koffieplantages. Het is een thuis voor 100 olifanten. In 1880 kapten Engelsen de Indiase bossen om ruimte te maken voor plantages, want Engelsen hielden van English Breakfast tea bij hun ontbijt maar ook met de lunch en in de namiddag. Er kwam een tekort aan woonomgeving voor de olifanten, en de olifanten denderden zo de plantages binnen. Dat gebeurt tot op de dag van vandaag, want er wordt nog steeds English Breakfast tea gemaakt en misschien houden de olifanten stiekem wel van een theefeestje. NCF gebruikt in Valparai – maar ook in soortgelijke gebieden – televisie en SMS als middelen om de lokale bevolking op de hoogte te stellen van de locaties van olifanten. Ook is er een GSM waarschuwingssysteem waarbij lichtjes op een mast aangaan zodra de olifanten binnen een straal van één kilometer zijn. Bosbeheer en bewustzijnsprogramma’s werken ook mee. Chili-tabak barrières helpen om de olifanten weg te houden van bepaalde landbouw. Olifanten kunnen heel goed ruiken, en van chili-tabak moeten ze niet veel hebben. Verder worden veel barrières opgeheven zodat de olifanten makkelijker hun weg vinden, en chemicaliën worden bewuster gedeponeerd. Inmiddels is op deze plekken het aantal calamiteiten enorm gedaald. Ook worden er video’s gemaakt door de Rainmatter Foundation, zodat mensen zich bewuster worden van de rechten en het belang van wilde dieren. Er wordt uitgelegd hoe we kunnen samenleven met wilde dieren. Ik ben benieuwd wanneer de eerste Aziatische olifant op de Nederlandse Veluwe verschijnt, en hoe we daarmee om zouden gaan. Het zou de Nederlandse kikkers heel goed doen geloof ik.
