Het Research Centre for Sustainable Organizations van HOGENT heeft recent een onderzoek uitgevoerd bij 2600 Belgen die in 2023 een of meerdere goede doelen steunden. Uit dit onderzoek blijkt dat 26% van de respondenten wil nalaten aan een goed doel of in overweging neemt om dit te doen. Hoewel slechts 2% dit effectief al heeft neergeschreven in hun testament, geeft 4% aan dat zij dit nog zullen doen. Maar liefst 1 op 5 Belgen denkt er dus nog over na, al is de kans dat ze dit effectief zullen doen afhankelijk van de levensfase waarin ze zich bevinden. Jongere generaties die het wel in overweging nemen, zitten bijvoorbeeld nog niet in de levensfase waarin ze dit nu al definitief gaan vastleggen. Hoe dan ook is dit goed nieuws voor de goede doelen wiens inkomsten uit nalatenschappen zeer belangrijk zijn. 

Jongere generaties staan open voor nalaten aan goede doelen

Een opvallende trend uit het onderzoek is dat jongere generaties (generatie Y en Z – ofwel de Millennials en Gen Z) er nu al meer over nadenken om na te laten aan een goed doel. Oudere generaties (generatie Z en Boomers) daarentegen, zijn meer vastberaden in hun keuze om dit niet te doen: zij hebben hun beslissing al genomen en hoeven er niet meer over na te denken. 

We spraken met een millennial die naar eigen zeggen graag één of meerdere doelen wil opnemen in zijn testament, omdat hij het belangrijk vindt om organisaties die zich op een efficiënte manier inzetten voor de maatschappij te steunen op lange termijn. Een bewuste keuze, aangezien hij zelf ook kinderen heeft die van hem zullen erven.  

“Ik vind het belangrijk om aan mijn kinderen te zeggen/tonen dat ik zeer blij ben dat zij een groot deel van mijn patrimonium zullen erven, maar dat ik het ook belangrijk vind dat ze dat kunnen delen met organisaties/mensen die minder geluk hebben dan zij op financieel vlak. Dit kan hen dan ook op hun beurt aanzetten om aan goede doelen te geven.”

Frédéric, 43 jaar

“Een testament is voor de jongere generaties nog ver van hun bed. Maar ook hier geldt: jong geleerd is oud gedaan. Wie al van jongs af aan schenkt aan goede doelen, zal misschien sneller denken aan een legaat wanneer hij ouder wordt.”

Elsie Laes, juridisch adviseur legatenwerving bij KU Leuven

Elsie Laes, juridisch adviseur legatenwerving bij KU Leuven, ervaart dat de meeste vragen die zij krijgen rond nalaten aan KU Leuven komen van mensen die behoren tot de generatie van babyboomers en generatie X. De communicatie van KU Leuven rond nalaten is dan ook gericht naar deze doelgroep, die nu in de levensfase zitten waarin ze hun nalatenschap willen regelen.  “De jongere generatie daarentegen is meer geneigd om nu al, bij leven, te schenken, bijvoorbeeld via een crowdfunding ten voordele van het onderzoek naar een zeldzame ziekte.”, aldus Elsie Laes.

Brusselaars zijn meer dan Vlamingen en Walen geneigd om na te laten aan een goed doel

Brusselaars zijn het meest geneigd om na te laten aan een goed doel, waarbij 12% aangeeft dit zeker te zullen doen en 32% dit misschien wel overweegt. Dit in tegenstelling tot de Vlamingen, waarvan 7% bevestigend antwoordt en 20% erover nadenkt. De Walen zijn het minst bereid na te laten aan het goede doel, met 4% die reeds beslist heeft het wel te willen doen en 16% die het nog in overweging neemt. Aangezien Brusselaars statistisch gezien de jongste populatie is in België, kan dit verklaren waarom Brusselaars de kroon spannen bij de gewestelijke verschillen.

Alhoewel deze percentages een optimistisch beeld schetsen, is het wel zo dat het in aantallen nog steeds vooral Vlamingen zijn die positief antwoorden op de vraag of ze overwegen een goed doel op te nemen als begunstigde in hun testament.  

Mannen en hoogopgeleiden overwegen vaker om na te laten aan goede doelen 

Mannen en vrouwen denken verschillend over het opnemen van een goed doel in hun testament. Van de Belgische mannen zegt 8% al besloten te hebben om een goed doel op te nemen in hun testament, terwijl dit bij vrouwen 5% is. Naar opleidingsniveau zijn de verschillen niet zo groot, maar toch toont het onderzoek dat hooggeschoolden er vaker over nadenken of nog twijfelen. Aan de andere kant hebben meer laaggeschoolden hun beslissing al genomen en beslissen zij sneller om dit niet te doen.

Nalaten gebeurt bij voorkeur aan milieu- en dierenwelzijn of gezondheidszorg

De meest populaire thema’s bij mensen die willen nalaten aan een goed doel of dit overwegen zijn milieu en dierenwelzijn en gezondheidszorg. Deze 3 onderwerpen blijken een belangrijke rol te spelen in de keuzes van de respondenten. Of de Belg zal nalaten aan een goed doel, is sterk afhankelijk van het vertrouwen dat ze hebben in de goede doelensector. Wie minder vertrouwen heeft dan gemiddeld, zal ook minder geneigd zijn om een goed doel op te nemen in hun testament. 

Goed nieuws voor goede doelen

Dit onderzoek van HOGENT laat zien dat er een toenemende interesse is onder Belgen om na te laten aan goede doelen.  Vooral jongere generaties en hoogopgeleiden tonen een grotere bereidheid om filantropische initiatieven te ondersteunen, zowel tijdens hun leven als na hun dood. Dit stemt goede doelen hoopvol, want nalaten aan een goed doel kan een substantiële bron van inkomsten zorgen voor de organisatie en kan bijgevolg bijdragen aan de maatschappelijke impact van de organisatie.  

Al ruim 16 jaar zet testament.be zich in voor een bredere bewustmaking in verband met ‘geven aan het goede doel via je testament’. Door de drempel te verlagen, het onderwerp bespreekbaar te maken en gratis advies te verlenen kunnen nu ook jongere generaties dit topic zonder taboe bespreken.  Het feit dat jongere generaties nadenken over het nalaten aan goede doelen is een positieve ontwikkeling die er voor zorgt dat er een gestage stroom van inkomsten zal blijven bestaan voor goede doelen die de toekomst van filantropie veiligstelt. Ook bij Greenpeace zijn ze ervan overtuigt dat dit een mooie evolutie is.

“Het feit dat de jongere generaties, Y en Z, steeds meer interesse tonen in legaten voor goede doelen is een veelbelovend teken van een verantwoordelijke, bewuste en betrokken generatie. Voor Greenpeace vormen legaten een vitale bron van inkomsten en zorgen ze voor onze financiële onafhankelijkheid, als aanvulling op de bijdragen van donateurs. Het is zeer bemoedigend om te weten dat dit een toekomst heeft”

Ruth De Bruycker, contactpersoon legaten bij Greenpeace