Voor het eerst is in België een micro-pacemaker geïmplanteerd bij een pasgeborene, slechts enkele uren na de geboorte. Het kindje, dat leed aan een extreem trage hartslag, had een op maat gemaakt apparaat nodig dat geschikt was voor het lage geboortegewicht. Deze unieke procedure werd uitgevoerd door het team van de dienst kindercardiologie van de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc in Brussel. Wereldwijd zijn slechts ongeveer vijftig soortgelijke implantaties uitgevoerd.
Zeldzaam gebruik van pacemakers bij pasgeborenen
Het gebruik van pacemakers bij pasgeborenen is uiterst zeldzaam. De meest voorkomende indicatie is een aangeboren atrioventriculair blok (AV-blok), een hartritmestoornis die al tijdens de zwangerschap kan ontstaan. Deze aandoening verstoort de elektrische verbinding tussen de boezems en de kamers van het hart, wat leidt tot een zeer trage hartslag. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de groei van de foetus en later ook voor het pasgeboren kind.
In het geval van deze baby, wiens hartslag extreem traag was, werd al vanaf 24 weken zwangerschap een transplacentair behandelingsplan ingezet. Dit hielp om het hartritme te versnellen en het risico op ernstige complicaties, zoals hartfalen of zelfs overlijden in de baarmoeder, te verkleinen. Dankzij deze intensieve monitoring kon de zwangerschap zo lang mogelijk worden verlengd.
Micro-pacemaker: Kleine oplossing, grote voordelen
Traditionele pacemakers zijn te groot en onhandig voor het lichaam van een pasgeborene. Bovendien brengen ze grotere risico’s op infecties en littekenvorming met zich mee. Om deze uitdagingen te omzeilen, koos het medische team voor een micro-pacemaker van de firma Medtronic. Dit apparaat, speciaal ontworpen voor baby’s met een laag gewicht, biedt verschillende voordelen, zoals een kortere ziekenhuisopname en minder invasieve procedures voorafgaand aan de implantatie.
Omdat deze micro-pacemaker nooit eerder in België was gebruikt, moest het Federale Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) eerst toestemming verlenen voor de implantatie.
Complexe interventie, geslaagde uitkomst
De geboorte vond vijf weken voor de uitgerekende datum plaats en vereiste een nauwgezette coördinatie tussen verschillende medische teams, waaronder verloskunde, neonatologie, intensieve zorgen voor kinderen, kindercardiologie, anesthesie en chirurgie. Meteen na de geboorte werd een thoracotomie uitgevoerd om de pacemaker te implanteren. Dit betrof een kleine opening tussen de ribben voor de elektrode, terwijl het apparaat zelf via een incisie in de buik werd geplaatst.
De procedure was een groot succes: de hartslag van de baby is nu normaal. Na een korte opname op de afdelingen intensieve zorgen en kindercardiologie mocht het kindje Kerstmis thuis doorbrengen met de familie. Het wordt sindsdien regelmatig opgevolgd door de kindercardiologen.
Slechts vijftig implantaties wereldwijd
Hoewel dit een primeur is voor België, blijft de toepassing van micro-pacemakers wereldwijd zeldzaam. Tot nu toe zijn er slechts vijftig gevallen gedocumenteerd, voornamelijk in de Verenigde Staten. Deze succesvolle ingreep markeert een belangrijke vooruitgang in de behandeling van hartproblemen bij pasgeborenen. Het illustreert ook de cruciale rol van samenwerking tussen medische instellingen en farmaceutische bedrijven bij het ontwikkelen van innovatieve oplossingen voor zeldzame en complexe aandoeningen, vooral in de pediatrie.