Van handtas tot jas en meubelstuk: mycelium verovert de designwereld
De onderzoeksgroep Microbiologie van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) laat opnieuw van zich horen met innovatief werk rond mycelium, de wortelstructuur van schimmels. Na de creatie van de eerste biogebaseerde handtas uit myceliumleer, verlegt het team zijn grenzen naar mode en interieurdesign. Hun werk is te zien op de prestigieuze Milan Design Week 2025, tijdens het Isola Design Festival.
Mycelium als textiel
Onder leiding van professoren Eveline Peeters en Elise Vanden Elsacker ontwikkelde doctoraatsonderzoeker Annah-Ololade Sangosanya een jas uit myceliumleer binnen het project Macro Fungal Skins. De jas toont aan dat het materiaal geschikt is voor grotere, structurele kledingstukken — een stap verder dan eerdere experimenten met accessoires.
“Dit proces illustreert perfect wat we ‘Research through Design’ noemen,” legt Sangosanya uit. “Wetenschap en design vloeien hier naadloos in elkaar over. We ontwikkelen niet alleen nieuwe materialen, maar brengen ook innovatie in onderzoeksmethodologieën.”
Mycelium in interieurdesign
Naast mode onderzoekt de VUB ook de toepassing van mycelium in interieurdesign. Anouk Verstuyft, eveneens doctoraatsonderzoeker, ontwikkelde de meubelcollectie Fungal Functions. De collectie bestaat uit esthetische en functionele objecten die gemaakt zijn met schimmelmaterialen.
“In tegenstelling tot materialen zoals hout, keramiek of metaal, die door eeuwen van gebruik een sterke culturele betekenis hebben gekregen, bevindt mycelium zich nog in een fase waarin die betekenis gevormd wordt,” zegt Verstuyft. “Met de collectie wil ik niet alleen de functionele kwaliteiten van mycelium aantonen, maar ook bijdragen aan de manier waarop mensen dit materiaal ervaren en waarderen.”
Van afval naar design
Een van de grote troeven van mycelium is de duurzaamheid. Het materiaal kan groeien op organisch afval, zoals textielresten of kleurstofafvalwater uit de industrie. “Dit afvalwater, dat normaal als toxisch wordt beschouwd, werd door de schimmels omgezet in niet-schadelijke producten,” klinkt het bij het team. Zo combineert het onderzoek ecodesign met milieusanering.
Onderdeel van het MycoMatters-project
Deze ontwikkelingen kaderen binnen het FWO-gefinancierde project MycoMatters, in samenwerking met diverse universitaire partners. Doel is het ontwikkelen van robuuste processen om 100% biogebaseerde en biologisch afbreekbare materialen te produceren. De ontwerpen van Sangosanya en Verstuyft tonen aan dat mycelium niet alleen een veelbelovend alternatief is voor leder of plastic, maar ook aanzet tot nieuwe circulaire waardeketens.
De presentatie op de Milan Design Week 2025 is een belangrijke internationale erkenning voor het VUB-team. Het is niet enkel een showcase van hun onderzoeksresultaten, maar ook een oproep om design en wetenschap samen te brengen in de strijd voor een duurzamere toekomst.
