Vlaams minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns heeft het nieuwe natuurbeheerplan voor de Damvallei in Destelbergen goedgekeurd. Met deze beslissing komt er niet alleen een langetermijnvisie voor het beheer van het gebied, maar wordt ook 52 hectare bijkomende natuur erkend. De totaal erkende oppervlakte komt daarmee op 132 hectare.
Tijdens een bezoek aan het gebied nam de minister deel aan de plaatsing van een broedvlot voor de visdief, een kwetsbare vogelsoort die broedt op drijvende eilandjes.
Natuurbeheerplan voor 24 jaar
Een natuurbeheerplan legt vast hoe een natuurgebied de komende 24 jaar beheerd en ontwikkeld wordt. Daarbij gaat het om doelstellingen op het vlak van biodiversiteit, toegankelijkheid en landschap. In deze hernieuwde versie van het plan is 52 hectare extra natuur opgenomen. Dat zorgt ervoor dat het beheer van het gebied beter afgestemd is op zowel de ecologische als maatschappelijke noden.
Noah Janssen, algemeen directeur van Natuurpunt, reageert tevreden: “Met deze goedkeuring krijgt het gebied de nodige bescherming en vergunningen en wordt het onderdeel van een groter, doordacht netwerk van sterke natuur in Vlaanderen. Meer robuuste natuur is wat Vlaanderen nodig heeft om de biodiversiteits- en klimaatcrisis de baas te kunnen. We kijken uit naar de volgende reeks erkenningen. Wij zijn er klaar voor.”
Minister Jo Brouns benadrukte het belang van natuurontwikkeling, ook in verstedelijkt gebied: “De Damvallei is het levende bewijs dat hoogwaardige natuur ook mogelijk is in verstedelijkt gebied. Door de erkenning van de Damvallei als natuurreservaat geven we de biodiversiteit hier alle kansen en dit met respect voor en in samenwerking met de andere gebruikers in het gebied. We blijven investeren in natuur.”
Broedvlot voor de visdief
Tijdens het werkbezoek kreeg minister Brouns een toelichting bij de toekomstvisie voor het gebied. Hij hielp ook bij de plaatsing van een broedvlot voor de visdief, een kleine, kwetsbare vogel die nood heeft aan rustige, drijvende broedplaatsen. Het Damvalleimeer was in 1996 al een pionier met het eerste broedvlot voor deze soort, een initiatief dat intussen op meerdere locaties in Vlaanderen is overgenomen.
Ecologische hotspot tussen stad en snelweg
De ligging van de Damvallei — ingesloten tussen bewoning, de R4 en de E17 — maakt het gebied uniek. Ondanks de verstedelijking biedt het plaats aan tal van zeldzame planten en dieren. De visdief is slechts één van de vele soorten die er voorkomen. Ook de matkop, kleine modderkruiper, bittervoorn, moerassprinkhaan en 45 soorten libellen zijn er thuis. Waterkwaliteit speelt een cruciale rol in dit ecosysteem.
Via natuurherstelprojecten, zoals de herintroductie van de bedreigde waterplant krabbenscheer in het kader van een Europees LIFE-project, is de ecologische waarde van het gebied sterk toegenomen. Planten uit de Damvallei worden zelfs gebruikt voor herstelprojecten elders, zoals in de Rupelmondse Kreek.
Tegelijkertijd is het gebied belangrijk voor de omwonenden: het is een groene long, biedt ruimte voor zachte recreatie en vormt een natuurlijke buffer tegen fijnstof en geluid. De Damvallei maakt bovendien deel uit van de Groenpool Gentbrugse Meersen-Damvallei en het Nationaal Park Scheldevallei.
Samen sterk voor natuur
De erkenning van het gebied onderstreept ook het belang van samenwerking. Natuurpunt werkt nauw samen met lokale landbouwers, wildbeheereenheden, besturen, omwonenden en andere partners. Zo worden alle percelen beheerd door lokale landbouwers, waarvan sommige al meer dan 30 jaar bij het gebied betrokken zijn. In totaal zijn er zes landbouwers actief betrokken bij het hooilandbeheer en de nabegrazing. Die langdurige samenwerking zorgt voor wederzijds vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid.
