Hoog in de uitlopers van de Himalaya raakt de mist de dennen aan. Nauwelijks voelbaar. De lucht ruikt er naar regen en dampe aarde. Het is fris in de ochtend, zodat je een trui aan wilt doen. Ochtenddauw rust op de bladeren van heesters. Wanneer de mist langzaam wegtrekt, breken de zonnestralen door het wolkendek. Een blauwe fluitvink springt van tak naar tak in de koelte van de schaduw. Hij houdt ervan om in het halfdonker te blijven. Wanneer het zonlicht zijn zwarte veren raakt, glanzen ze helderblauw.
Dit is Mussoorie, de plek waar ik enkele jaren geleden heb gewoond. Een bergplaats in Noord-India, zes uur rijden van Delhi. Een charmante plek, althans, dat was het zeker in vroegere tijden. Nu is die sfeer van natuur, berg en rustieke woningen vooral nog in het bovenste deel te ervaren: Landour. Daar staat een kerk en is een rustige weg met een bakkerijtje, een paar winkeltjes en koloniale huizen tussen de bomen door. Ik ging er graag wandelen of hardlopen. Zeker toen was ik nog in de ban van de cultuurshock, en als je midden in de bazaar woont met alle toeters en bellen, dan wil je graag eens alleen een vogel horen. Landour was een steile klim omhoog en de dikke oude scooter van Karan kon het nog maar net aan. Eenmaal aangekomen maakte ik mijn ommetje.
Mussoorie begon als een plek zonder naam op de rand van de Himalaya, waar herders en handelaars hun paden trokken tussen eiken en sparren. In 1823 zette een Britse officier, kapitein Young, er zijn tenten neer. Hij zag de rust, de koelte, de ruimte – en bleef. Langzaam groeide er iets: een buitenpost, een buitenhuis, en later een hele heuvelstad, gebouwd op Engels verlangen naar thuis in een vreemd land. In de 19e eeuw werd Mussoorie een geliefde retraite voor Britse kolonialen die de hitte van de vlakte ontvluchtten. Ze bouwden kerken, scholen, villa’s met veranda’s en uitzicht. De Mall Road kwam tot leven met winkels en theehuizen en ‘Mussoorie’ werd een naam op kaarten en in brieven naar huis. Maar ook Indiase schrijvers, muzikanten, denkers en vrijheidsstrijders vonden hier ruimte – voor stilte, reflectie of schuilplaats. Later kwamen de toeristen, de wandelaars, de dichters, en met hen veranderde Mussoorie opnieuw, zonder zijn oude adem helemaal te verliezen.
Vandaag de dag leeft de stad tussen verleden en heden, met de echo’s van paardenhoeven op stenen paden en moderne muziek die uit de vele cafeetjes komt. Toeristen slenteren langs de Mall Road, kinderen eten suikerspin en ergens speelt een oude radio. In een van de restaurants speelde Karan zijn muziek – zang en gitaar. Ondertussen schilderde ik in ons appartement. ’s Avonds laat kwam hij thuis, zijn gitaar in de ene hand en een chocoladereep in de andere hand. Blij ontving ik de chocola terwijl we naar boven liepen om nog wat te eten of te drinken op ons dakterrasje, kijkend naar de twinkelende lichtjes in de vallei.
Ik doe graag een poging, maar niemand weet Mussoorie met zoveel liefde, humor en nostalgie te beschrijven als de schrijver Ruskin Bond. Hij had een Engelse vader en een Anglo-Indiase moeder en bracht zijn jonge jaren door in India. Daarna woonde hij een tijd in Engeland. Maar hij verlangde naar India, en greep de kans om terug te gaan. Hij wilde niets liever doen als beroep dan schrijven. Decennialang woont hij in een eenvoudig huis in Landour. Inmiddels heeft hij veel bekendheid, maar lange tijd wist hij nog maar net zijn elektriciteitsrekening te betalen. Zijn verhalen zijn net zo eenvoudig als zijn huis. Ze zijn als een kinderlijk avontuur. Ik hou vooral van zijn boeken over de natuur, misschien omdat ik er zelf gewoond heb en het me nostalgisch maakt. Dan zet ik regengeluid op de achtergrond als muziek, koop een chocola en lees ‘een Ruskin Bondje’. Hij heeft iets onschuldigs, iets ouderwets eerlijks terwijl hij schrijft. Hij schrijft niet om te imponeren, maar om te delen. Zoals de regen op een tinnen dak of het ritselen van bladeren onder kindervoeten. In een wereld, en een stadje, dat steeds meer opgaat in gejaagd leven en consumptie, maakt hij plaats voor vertraging en verwondering.
