Wetenschappers hebben voor het eerst een beter zicht gekregen op de eiwitclusters die de ziekte van Parkinson uitlokken. De snelst groeiende neurologische ziekte ter wereld geeft zo een belangrijk geheim prijs.
De ziekte van Parkinson is een progressieve hersenaandoening die leidt tot symptomen zoals traag bewegen, spierstijfheid, beven, slaap- en geheugenproblemen. Er bestaan medicijnen om symptomen zoals tremor en stijfheid te verlichten, maar voorlopig is er nog geen genezing voor Parkinson.
Kleine eiwitclusters, alfa-synucleïne-oligomeren genaamd, worden al lang gezien als de waarschijnlijke boosdoeners voor het ontstaan van de ziekte van Parkinson.
Sterren zien bij daglicht
Nooit eerder konden de eiwitclusters rechtstreeks worden gedetecteerd in menselijk hersenweefsel, maar dat is nu anders. Britse en Canadese onderzoekers hebben een beeldvormingstechniek hebben ontwikkeld waarmee ze oligomeren in hersenweefsel kunnen zien, tellen en vergelijken. “Het is alsof je sterren kunt zien bij vol daglicht”, zeggen de onderzoekers.
“Oligomeren waren altijd de speld in de hooiberg”, vult haar collega Lucien Weiss van Polytechnique Montréal aan. “Eindelijk hebben we de speld gevonden en die leidt ons naar specifieke hersencellen in welbepaalde delen van het brein.”
Hij is zelfs hoopvol dat de nieuwe techniek ook betekenisvol zal zijn in het onderzoek naar andere neurodegeneratieve ziekten zoals Alzheimer en de ziekte van Huntington.
Lewy bodies
Al meer dan een eeuw herkennen artsen Parkinson aan de aanwezigheid van grote eiwitafzettingen in het menselijke brein, zogenaamde Lewy bodies. Maar wetenschappers hebben altijd vermoed dat kleinere, eerder gevormde oligomeren de werkelijke schade aan hersencellen veroorzaken. En tot nu waren deze oligomeren simpelweg te klein om waar te nemen.
“Lewy bodies zijn het kenmerk van Parkinson, maar ze vertellen je in wezen waar de ziekte is geweest, niet waar ze zich op dit moment bevindt”, aldus professor Steven Lee van de Universiteit van Cambridge, die de leiding had over het onderzoek. “Als we Parkinson in een zeer vroeg stadium kunnen observeren, zou dat ons veel meer informatie geven over hoe de ziekte zich in de hersenen ontwikkelt en hoe we deze mogelijk kunnen behandelen.”
De resultaten van de studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Biomedical Engineering, kunnen het onderzoek naar hoe Parkinson zich in de hersenen verspreidt, een flinke duw in de rug geven. Die data zullen op hun beurt de ontwikkeling van gerichtere diagnostiek en mogelijke behandelingen ondersteunen.
Waarom vinden we dit goed nieuws?
We vinden dit goed nieuws omdat het onderzoek een belangrijke stap betekent in het beter begrijpen van de ziekte van Parkinson. Dankzij de nieuwe beeldvormingstechniek kunnen wetenschappers eindelijk rechtstreeks de eiwitclusters waarnemen die de ziekte veroorzaken. Dat opent perspectieven voor vroegtijdige diagnose en gerichtere behandelingen, niet alleen voor Parkinson, maar ook voor andere neurodegeneratieve aandoeningen zoals Alzheimer en Huntington. Zo draagt dit onderzoek bij aan SDG 3 (Goede gezondheid en welzijn) en SDG 9 (Industrie, innovatie en infrastructuur), door wetenschappelijke innovatie in te zetten voor een gezondere toekomst.
Wat kan jij doen?
- Steun organisaties die onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten financieren, zoals de Parkinson Liga of de Alzheimerstichting.
- Stimuleer wetenschappelijk onderzoek door mee te doen aan bewustmakingscampagnes of fondsenwervingsacties.
- Leef gezond: voldoende beweging, slaap en een evenwichtige voeding kunnen het risico op hersenaandoeningen helpen verlagen.
- Blijf op de hoogte van medische doorbraken en deel positief nieuws over onderzoek — kennis delen helpt hoop verspreiden.
